Er heerst grote onrust onder de vijftigduizend Oeigoeren in Turkije, die voornamelijk in enkele wijken in Istanbul en de Anatolische stad Kayseri wonen. De reden voor de onrust is de angst voor deportaties. De angst voor uitzetting wordt aangewakkerd door de Turkse aanschaf van het Chinese coronavaccin Sinovac. „Ik vrees dat de Oeigoeren onderdeel zijn van de deal over een vaccin tussen Turkije en China”, zegt Abdurasid. „China prees Turkije niet alleen voor de aanschaf van Sinovac, maar ook voor de samenwerking op het gebied van terreurbestrijding.”
Toen de eerste zending van Sinovac in december vertraagd was, rezen er vermoedens over een deal tussen Ankara en Beijing. Volgens de regering was er een probleem met vergunningen. Maar de oppositie zag een verband met de recente detenties en beschuldigde de regering ervan de Oeigoeren uit te verkopen in ruil voor het vaccin. Bewijzen hiervoor zijn tot nu toe niet gevonden.
Meral Aksener, leider van de nationalistische IYI Partij, nodigde Abdurasid uit om een toespraak te geven in het parlement. „Ik wilde aandacht vragen voor het lot van de Oeigoeren in China, en de situatie van mijn familie”, zegt Abdurasid.De uitzending van haar toespraak werd door de staatszender TRT afgebroken op het moment dat Abdurasid het woord nam. De zender gaf geen verklaring, maar het ging viraal op sociale media onder de hashtag ‘AKPsilenceUigh’. „Ze vertellen je dat ze de grootste verdedigers van moslims zijn. Maar ze luisteren niet naar de kreten van onze broeders en zusters die worden gemarteld omdat ze moslim-Turken zijn”, verklaarde Aksener.
Het voorval illustreert hoeveel moeite de Turkse regering doet om China niet voor het hoofd te stoten. Erdogan presenteerde zich in het verleden juist als bondgenoot van de Oeigoeren. Maar in jaren daarna veranderde Erdogans opstelling. Hij wist Beijing ervan te overtuigen dat hij geen bedreiging vormt voor het beleid in Xinjiang en China’s territoriale integriteit. Dit leidde tot betere relaties, zeker na de mislukte coup in 2016, die Erdogan vervreemdde van het Westen. China vulde het vacuüm en investeerde miljarden dollars in Turkije. Sindsdien houdt Erdogan zijn kritiek op de repressie van de Oeigoeren voor zich.
De economische malaise in Turkije is volgens advocaat Dogan de reden dat Erdogan zich harder opstelt tegenover de Oeigoeren. „Als hij geld wil lenen van instellingen als het IMF, zijn daar allerlei voorwaarden aan verbonden. De financiële steun die hij krijgt van Qatar is beperkt, daarom klopt hij aan bij China. Dat stelt ook geen lastige vragen over democratie en mensenrechten.”
https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/17...aties-a4032062