De geleerden over Abie Haamid al-Ghazalie en zijn boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien”
Hij (Abie Haamid al-Ghazalie رحمه الله) is de auteur van het bekende boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien”. De laatste tijd wordt al-Ghazalie gepromoot in Nederland en België en probeert men het Nederlands publiek bekend te maken met zijn werken.[1]
Abi Haamid al-Ghazalie was een geleerde met hoog niveau en vele schrijfwerken. Vooral zijn schrijfwerken in fiqh zijn bekend onder de geleerden. Hij onderging vier fases gedurende zijn leven waarbij hij van de ene fase naar de andere overstapte:
De Ash`arie madhab
Filosofie
Soefisme
Als laats keerde hij terug naar de overleveringen (ahadieth).[2] Hij overleed met sahieh al-Boecharie op zijn borst. Echter, hijzelf gaf aan dat zijn kennis met betrekking tot de wetenschap van hadieth weinig was. Vandaar dat hij in meerdere fouten verviel met betrekking tot geloofsleer, methodiek, hadieth en houding.
De laatkomers kennen hem voor zijn Ash`arie madhab en dit is tevens de methodiek waarop hij steunde. Hij wordt ook van degenen gezien de de Ash`arie madhab heeft doen binnentreden in het soefisme in de vijfde eeuw na hiedjrah.[3]
Wat velen echter niet weten is dat vele geleerden vanaf de vijfde eeuw tot aan nu toe waarschuwden voor zijn schrijfwerken vanwege de vele fouten en dwalingen. Hieronder volgen een aantal uitspraken van de geleerden van ahloes-soennah over Abie Haamid al-Ghazalie. Dit is slechts een korte selectie van de vele uitspraken van de geleerden die men kan terug vinden:
De Iemaam Abie Bakr at-Tartoeshie (overleden in het jaar 520NH) zei het volgende in een brief gericht aan Ibn al-Moedhaffar:
‟Vervolgens werd hij (Al-Ghazalie) soefie en verliet de kennis en haar mensen. Hij raakte betrokken met de wetenschap van inspiraties, en met degenen die claimen spirituele kennis te bezitten, en de inlfuisteringen van shaytaan. Vervolgens mixte hij dit met filosofie en de symbolische uitspraken van al-Hallaadj[4]. Hij begon de foeqahaa en de geleerden van rhetoriek te bekritiseren. Hij verliet (hiermee) bijna de religie. Toen hij (het boek) Ihya `Oeloem ad-Dien schreef begon hij te spreken over `oeloem al-ahwaal[5] en over de symbolische woorden van de soefisten, ondanks dat hij niet gekwalificeerd was en er geen kennis van had. Vandaar dat hij faalde!”
Ook zei hij verderop in dezelfde paragraaf:
‟...Vervolgens begon hij zijn boek vol te stoppen met leugens over de Boodschapper van Allah
(صلى الله عليه وسلم). Ik ken geen boek op aarde -zover ik weet- die meer leugens bevat over de Boodschapper van Allah dan deze.” [Tariegh al-Islam van Ad-Dhahabie, 122]
Al-Haafidh Al-Qaadie Aboe Bakr bin Al-`Arabie (رحمه الله) zei:
‟Onze Shaych Aboe Haamid (Al-Ghazalie) had de filosofen doorgeslikt en wilde hen uitkotsen maar het lukte hem niet.”[6] [As-Siyar van Ad-Dhahabie, 19/327]
De koning van de Moerabitien `Alie bin Joesoef bin Taashfien:
‟Hij riep op om het boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien” te laten verbranden en dit gebeurde met overeenstemming van de Foeqahaa die zich bij hem bevonden.” [Al-Mi`yaar Al-Maghrib, 12/185].
Raashid Abi al-Waliedie (gestorven 675NH) overlevert in zijn boek ‟Al-Halaal wal-Haraam”op gezag van Grootgeleerde `Abdoellah bin Moesa al-Foesthalie (رحمه الله) dat hij gewoon was om te zeggen:
‟Als ik de schrijfwerken van Al-Qoeshayrie zou vinden dan zou ik ze verzamelen en in de zee gooien. Vervolgens zei hij: Zo ook de boeken van Al-Ghazalie. Vervolgens zei hij (Raashid Abi al-Waliedie) dat hij hem (`Abdoellah bin Moesa al-Foesthalie) ook hoorde zeggen: Ik hoop dat Allah mij op de dag der opstanding met Abie Mohammed bin Abie Zayd (Al-Qayrawanie)[7] laat zijn en niet met al-Ghazalie!” [Nayl Al-Ibtihaadj Bi Tatriez Ad-Dibaadj, 117]
Shaychoel-Islam ibn Taymiyyah (رحمه الله) zei:
‟...Zoals Abie al-Ma`alie, Abie Haamid al-Ghazalie, Ibn al-Khatieb en soortgelijken die geen kennis hadden over de overleveringen (ahadieth) waarmee zij als de kenners van hadieth zouden worden gezien, laats staan dat zij hierin als specialisten zouden worden gezien. Geen van hen kende Boecharie noch Moslim en de overleveringen die zij (Boecharie & Moslim) bezitten, behalve van het horen, zoals dit (ook) het geval is bij de gewone mensen. Zij maakten (hiermee) geen onderscheid tussen de authentieke en leugenachtige overleveringen. En hun boeken zijn hier getuigen van! Want hun boeken bezitten vreemde zaken, zo zie je dat de meesten van hen die zich buiten de methodiek van de vrome voorgangers bevinden vanonder de mensen van rhetoriek en soefisme dit (uiteindelijk) toegeven. Ofwel bij hun dood of voor hun dood. En hier zijn vele voorbeelden van. Zoals Abie Haamid al-Ghazalie. Ondanks zijn uitmuntende Intelligentie, zijn devotie naar Allah, zijn kennis over rhetoriek en filosofie, zijn ascetisme, zijn spirituele praktijken en soefisme, eindigde hij in een staat van verwarring en zocht zijn toevlucht in het einde bij spiritualiteit[8].” [Madjmoe` al-Fataawa, deel 4, blz. 71]
Ibn al-Djowzie (رحمه الله) zei:
‟Vervolgens kwam Aboe Haamid al-Ghazalie en schreef voor hen (de soefisten) het boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien” op hun methodiek. Hij vulde het boek met valse overleveringen terwijl hij de valsheid ervan niet kende. Hij sprak over de wetenschap van al-kashf (zie voetnoot 5) en trad (hiermee) uit de regels van fiqh. Hij kwam met zaken die letterlijk van de Batiniyyah sekte zijn.” [Talbies Iblies, 217]
Iemaam ad-Dhahabie (overleden 748NH) zei:
‟Wat betreft het boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien” die bezit vele valse overleveringen, en het bezit ook veel goeds. Ik zou wensen dat het geen etiketten, rituelen en ascetisme bevatte die in overeenstemming zijn met de manieren van de filosofen en afgedwaalde soefisten. Wij vragen Allah profijtvolle kennis.” [As-Siyar van Ad-Dhahabie 19/328]
Shaych Saalih al-Fawzan zei over het boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien”:
‟Dit boek van al-Ghazalie bevat catastrofes en onheil. Ook al bevat het wat goede zaken en profijten, ondanks dit bevat het veel vernietiging en gif. Het is een boek dat gemixt is waarvan het kwaad meer is dan het goede. Het is dus niet gepast voor een beginnende student en de gewone persoon om erin te kijken behalve wanneer hij kennis bezit om onderscheid te kunnen maken tussen waarheid en valsheid.” [Zie uitleg van drie fundamenten, Uitgeverij Dar al-Athariyyah, blz. 164].
Shaych Rabie` bin Haadie al-Madchalie zei:
‟Moge Allah degenen belonen die het boek (‟Ihya `Oeloem ad-Dien”) verbrandde vanwege de dwalingen die het bevatte. Het zou al voldoende zijn geweest om dit boek te verbranden alleen al vanwege de uitnodiging naar wahdatoel-woedjoed[9] laat staan de vele andere valsheden erin.” [Kashf Zaygh at-Tasawoef, blz. 4]
Shaych Mohammed bin Haadie al-Madchalie zei over het boek ‟Ihya `Oeloem ad-Dien”:
‟Nee! Lees het niet. Het bezit dwalingen die alleen de kenners (de geleerden) kennen. Ik zal jullie zeggen wat er bijvoorbeeld in staat:
Dat het luisteren naar religieuze anashied (muziek) beter is dan het lezen van Qor`an vanauit zeven invalshoeken!
Wat is dit voor een boek!? Er werd over het boek gezegd (in plaats van Ihya `Oeloem ad-Dien) Imaatat `Oeloem ad-Dien (het verwijderen van de wetenschappen van de religie). Integendeel, de geleerden van Marokko (in een bepaalde tijd) gaven fatwa dat het boek hun land niet binnen mocht. Zij verzamelden alle drukken die het land binnen waren gekomen en verbrandde deze.
Dit boek wordt dus alleen gelezen door de geleerden die onderscheid kunnen maken met betrekking tot wat er in staat aan misleiding. Het is gewenst dat niemand het leest zoals ik al zei. Het boek zit vol met zwakke en verzonnen overleveringen op gezag van de Boodschapper (صلى الله عليه وسلم). En de grootgeleerde shaych `Abdoel-Latief bin `Abdoer-Rahman bin Hassan Mohammed bin `Abdoel-Wahhaab (رحمهم الله جميعًا) heeft een geschreven boek waarin hij waarschuwt tegen dit boek. Degene die ernaar wilt terug referen die kan het vinden in de verhandelingen van Iemaam `Abdoel-Latief (رحمه الله).” [Fataawa Miraath al-Anbiyah]
