Met ‘Razzia’ komt de regisseur met een aantal verklaringen voor het diepgewortelde conservatisme in Marokko, maar hij schetst en passant ook het beeld van een diverse samenleving waarin tal van Marokkanen vechten voor hun vrijheden.

Ayouch gaat in Razzia eerst terug naar het begin van de jaren tachtig. Want dáár ligt volgens hem de oorsprong van veel hedendaagse problemen. Aan de hand van meester Abdallah (Amine Ennaji) worden de radicale onderwijshervormingen geschetst waardoor klassiek Arabisch op school de verplichte voertaal werd. Abdallah, die zijn leerlingen in een kleine gemeenschap in het Atlasgebergte altijd in het Berbers lesgaf, raakt ontheemd. Alsof het regime hem zijn stem heeft ontnomen. Abdallah verliest zichzelf, zoals vele Marokkanen, in een hopeloze zoektocht naar zijn ware identiteit.

Volgens Ayouch zijn de hervormingen destijds zonder grondige voorbereidingen doorgevoerd. Met alle gevolgen van dien. „Het is goed als een land teruggaat naar zijn wortels. Frans was niet de taal van Marokko. Maar klassiek Arabisch natuurlijk ook niet. Daarmee werd geprobeerd een eenheid te creëren die er nooit is geweest en er nooit zal zijn. Marokko is altijd een land geweest waar moslims, joden en christenen naast elkaar leefden. Juist die verschillen kenmerken de cultuur van dit land waar tal van talen worden gesproken.

Ayouch maakt duidelijk dat Marokko een land van verschillende snelheden is. Zo praat meester Abdallah al lopend in een fabelachtig landschap met de bergen en laat Ines zich in Casablanca het liefste in een open sportwagen naar feestjes van de jetset brengen. Behalve stad en platteland, rijk en arm, gaat Marokko ook gebukt onder scherpe religieuze tegenstellingen. Botsende culturen, zo stelt Ayouch. „De één wil koste wat kost vasthouden aan eeuwenoude waarden. Zo zijn er in Razzia vrouwen te zien die met de Koran in hun hand tegen veranderingen in het erfrecht protesteerden. Ze zijn juist tégen een gelijke verdeling. [Zonen krijgen in het Marokkaanse recht twee keer zoveel als dochters]. Aan de andere kant zijn er heel veel vrouwen die voortdurend strijden voor hun rechten. In mijn optiek zullen zíj de toekomst van dit land moeten gaan bepalen.”

https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/24...-komt-a1600628