"Fata morgana verstopte ijsberg voor Titanic"
Toen de Titanic honderd jaar geleden tegen een ijsberg voer, was het mogelijk dat de bemanning het obstakel niet had gezien door een zeldzame optische illusie. Dat stelt de Britse historicus en schrijver Tim Maltin, die weerberichten van de fatale dagen bestudeerde en zijn theorie toelichtte in een programma van National Geographic. Maltin zegt ook te steunen op ooggetuigenverslagen.
Maltin stelt dat de omstandigheden net goed waren voor een fata morgana, een optische illusie die beelden vervormt en ze groter of kleiner doet lijken. Het kan ook zijn dat objecten ondersteboven verschijnen of zich op een andere plaats lijken te bevinden.
Zo is het mogelijk dat een fata morgana een valse muur van water creëert die lijkt op een verhoogde horizon. Land, schepen en objecten zoals een ijsberg kunnen dan verstopt zitten achter die muur.
Lucht
Allemaal goed en wel, maar hoe werkt zo'n fata morgana nu precies?
Het heeft te maken met de temperatuur van de lucht, die warmer is bij het aardoppervlak en afkoelt naarmate hij stijgt. Een fata morgana komt voor wanneer een laag warmere lucht zich net boven een laag koudere lucht bevindt. Wanneer het weer kalm is, zoals op de nacht dat de Titanic verging, kan het gebied tussen die twee lagen werken als een lichtbrekende lens, waardoor objecten vervormd worden of zich op een andere plaats lijken te bevinden.
Malton gelooft nu dat een dergelijke vervorming plaatsvond op de nacht van 14 april, zodat het water van achter de ijsberg over de berg werd 'gebogen', zodat er een valse horizon zichtbaar was en de berg niet te zien was vanuit de uitkijkpost van het cruiseschip. De kalme en heldere nacht zou het dan nog moeilijker hebben gemaakt voor de bemanning, aangezien golven die op een ijsberg uiteenspatten erg gemakkelijk te zien zijn, ook 's nachts.
Ander schip
De zeldzame optische illusie kan ook verklaren waarom de kapitein van het nabije schip The Californian de omvang van de ramp niet goed inschatte, en er niet in slaagde passagiers van de Titanic te redden. Maltin meent dat kapitein Stanley Lord van The Californian door de illusie misschien dacht dat de Titanic een kleiner schip was, of een andere vorm.
"Met wat ik nu weet over die nacht krijg ik eigenlijk medelijden met kapitein Lord," zegt Maltin. "Die zei destijds dat het schip waar hij naar keek helemaal niet leek op de Titanic. Het leek alsof hij uitvluchten aan het verzinnen was, maar nu begrijp ik dat hij in feite exact de waarheid vertelde. Waar hij naar keek, leek inderdaad helemaal niet op de Titanic."