JanSalie
24-05-2006, 20:42
Drogredenen worden vaak gebruikt in een discussie. Daar betrap ik mezelf ook wel eens op. Ter lering van ieder hier noem ik er een aantal. Die kunnen als volgt onderverdeeld worden:
Genetische drogredenen
Zeggen dat een stelling goed of slecht is omdat de oorsprong goed of slecht is.
Ad hominem
Persoonlijke aanval, op de man spelen en niet op de bal. Latijnse naam: ad hominem ("op de mens" .
x Wat weet een bijgelovige Moslim als jij al van zulke zaken?
Tu quoque (jijbak)
Bij de drogreden tu quoque ("jij net zo" ontzeg je de ander recht van spreken vanwege zijn eigen gedrag (of dat van zijn groep). Of het gedrag van zijn groep. Dit is een specifieke vorm van persoonlijke aanval.
x “Wat zeur je over vrouwenonderdrukking in de Islam? De VS vermoorden toch ook onschuldige mensen in Irak?!”
Ad verecundiam (argument van autoriteit)
Bij de drogreden ad verecundiam gebruikt men de (veronderstelde) autoriteit van een externe persoon of instantie als argument voor de juistheid van een bewering.
x "Beroemde geleerden verwerpen de evolutietheorie."
Ad populum
Van de drogreden ad populum ("met het oog op het volk" is sprake, wanneer men de juistheid van een stelling tracht te bewijzen door aan te voeren dat er een meerderheid voor te vinden is. Zie ook: populisme.
x “De meeste gelovigen zijn Christen, dus het Christendom is waar. En bovendien kunnen zoveel mensen zich niet vergissen.”
Onjuist redeneren
Hierbij is sprake van logische fouten in de redenering.
Argumentum ad ignorantiam
Voetstoots wordt aangenomen dat een stelling waar is, omdat het tegendeel niet is bewezen of niet kan worden bewezen.
x God bestaat want je kan niet bewijzen dat hij niet bestaat.”
Non sequitur
Bij de drogreden non sequitur ("het volgt er niet uit" is het besluit niet het logisch gevolg van de premissen.
x "We weten dat er altijd ongelovigen zijn geweest. Daarom is de hel ook geschapen."
Post hoc ergo propter hoc
Feit B treedt op ná feit A. Feit B wordt daarom gepresenteerd als gevolg van feit A.
x “De misdaad is toegenomen door de komst van Moslims in Nederland. Toen er minder Moslims waren, was er ook minder misdaad.”
Beroep op emotie
Beroep op angst
Latijnse naam: ad metum, in terrorem, ad baculum ("met de stok"
x “Na je dood zal je spijt krijgen dat je niet in Allah hebt geloofd.”
Beroep op wrok
Latijnse naam: (ad odium)
x “Waarom zou ik Joden geen misdadigers mogen noemen? Wij Marokkanen worden hier toch ook als vuil behandeld?”
Ontduiken van bewijslast
Voorkomen van tegenspraak door tegenstanders van de mening als oncapabel af te schilderen.
x “Ieder mens die logisch nadenkt beseft toch dat er een Schepper moet zijn?”
x “Ieder mens die logisch nadenkt beseft toch dat er geen Schepper kan zijn?”
Drogredenen in de statistiek en de kansrekening
Negeren van alternatieve hypothesen
Over het hoofd zien van alternatieve hypothesen.
x "De VS zijn in Irak en Afghanistan om de Islam te vernietigen."
Overhaaste generalisatie
De wet van de kleine getallen of overhaaste generalisatie. (Zie ook: Misbruik van statistische gegevens). Latijnse naam: (secundum quid)
x “De wereldbevolking is de afgelopen 50 jaar verdubbeld. Dus 1500 jaar geleden liepen er misschien nog maar 6 mensen rond. Dus de mensheid kan niet oud zijn en de Bijbel heeft gelijk.”
Andere
Misleidende herhaling
Hierbij wordt een niet-onderbouwd standpunt telkenmale herhaald, zodat (ten onrechte) de indruk kan ontstaan dat er overeenstemming over bestaat.
x “Neil Armstrong heeft zich tot de Islam bekeerd”.
Cirkelredenering
Van een cirkelredenering (petitio principii) is sprake wanneer de bewering wordt aangevoerd als argument voor zichzelf.
"Mohammed was niet gek. Geestesgestoorden kunnen de boodschap van God niet horen en zijn dus geen profeet".
Beroep op gevolgen
Latijnse naam: ad consequentiam (met het oog op de consequenties)
Men beargumenteert dat een stelling waar of juist onwaar is, omdat het tegendeel nadelige consequenties zou hebben.
x ”Er moet toch iets na dit leven zijn. Anders is het leven zinloos”.
Hellend vlak-redenering
x "Als burkha's worden verboden op straat, moeten we straks halfnaakt rondlopen en ons lichaam verkopen."
Stropopredenering
x "Ik ben tegen de bezetting van de Palestijnse gebieden." "Maar de Joden hebben toch zeker recht op een eigen land?"
x "Het Darwinisme beweert dat het recht van de sterkste geldt."
Vals dilemma of zwart-wit denken
x "Je bent Moslim of je hebt respect voor mensen met een ander geloof."
(De lijst is niet volledig)
Genetische drogredenen
Zeggen dat een stelling goed of slecht is omdat de oorsprong goed of slecht is.
Ad hominem
Persoonlijke aanval, op de man spelen en niet op de bal. Latijnse naam: ad hominem ("op de mens"
x Wat weet een bijgelovige Moslim als jij al van zulke zaken?
Tu quoque (jijbak)
Bij de drogreden tu quoque ("jij net zo"
x “Wat zeur je over vrouwenonderdrukking in de Islam? De VS vermoorden toch ook onschuldige mensen in Irak?!”
Ad verecundiam (argument van autoriteit)
Bij de drogreden ad verecundiam gebruikt men de (veronderstelde) autoriteit van een externe persoon of instantie als argument voor de juistheid van een bewering.
x "Beroemde geleerden verwerpen de evolutietheorie."
Ad populum
Van de drogreden ad populum ("met het oog op het volk"
x “De meeste gelovigen zijn Christen, dus het Christendom is waar. En bovendien kunnen zoveel mensen zich niet vergissen.”
Onjuist redeneren
Hierbij is sprake van logische fouten in de redenering.
Argumentum ad ignorantiam
Voetstoots wordt aangenomen dat een stelling waar is, omdat het tegendeel niet is bewezen of niet kan worden bewezen.
x God bestaat want je kan niet bewijzen dat hij niet bestaat.”
Non sequitur
Bij de drogreden non sequitur ("het volgt er niet uit"
x "We weten dat er altijd ongelovigen zijn geweest. Daarom is de hel ook geschapen."
Post hoc ergo propter hoc
Feit B treedt op ná feit A. Feit B wordt daarom gepresenteerd als gevolg van feit A.
x “De misdaad is toegenomen door de komst van Moslims in Nederland. Toen er minder Moslims waren, was er ook minder misdaad.”
Beroep op emotie
Beroep op angst
Latijnse naam: ad metum, in terrorem, ad baculum ("met de stok"
x “Na je dood zal je spijt krijgen dat je niet in Allah hebt geloofd.”
Beroep op wrok
Latijnse naam: (ad odium)
x “Waarom zou ik Joden geen misdadigers mogen noemen? Wij Marokkanen worden hier toch ook als vuil behandeld?”
Ontduiken van bewijslast
Voorkomen van tegenspraak door tegenstanders van de mening als oncapabel af te schilderen.
x “Ieder mens die logisch nadenkt beseft toch dat er een Schepper moet zijn?”
x “Ieder mens die logisch nadenkt beseft toch dat er geen Schepper kan zijn?”
Drogredenen in de statistiek en de kansrekening
Negeren van alternatieve hypothesen
Over het hoofd zien van alternatieve hypothesen.
x "De VS zijn in Irak en Afghanistan om de Islam te vernietigen."
Overhaaste generalisatie
De wet van de kleine getallen of overhaaste generalisatie. (Zie ook: Misbruik van statistische gegevens). Latijnse naam: (secundum quid)
x “De wereldbevolking is de afgelopen 50 jaar verdubbeld. Dus 1500 jaar geleden liepen er misschien nog maar 6 mensen rond. Dus de mensheid kan niet oud zijn en de Bijbel heeft gelijk.”
Andere
Misleidende herhaling
Hierbij wordt een niet-onderbouwd standpunt telkenmale herhaald, zodat (ten onrechte) de indruk kan ontstaan dat er overeenstemming over bestaat.
x “Neil Armstrong heeft zich tot de Islam bekeerd”.
Cirkelredenering
Van een cirkelredenering (petitio principii) is sprake wanneer de bewering wordt aangevoerd als argument voor zichzelf.
"Mohammed was niet gek. Geestesgestoorden kunnen de boodschap van God niet horen en zijn dus geen profeet".
Beroep op gevolgen
Latijnse naam: ad consequentiam (met het oog op de consequenties)
Men beargumenteert dat een stelling waar of juist onwaar is, omdat het tegendeel nadelige consequenties zou hebben.
x ”Er moet toch iets na dit leven zijn. Anders is het leven zinloos”.
Hellend vlak-redenering
x "Als burkha's worden verboden op straat, moeten we straks halfnaakt rondlopen en ons lichaam verkopen."
Stropopredenering
x "Ik ben tegen de bezetting van de Palestijnse gebieden." "Maar de Joden hebben toch zeker recht op een eigen land?"
x "Het Darwinisme beweert dat het recht van de sterkste geldt."
Vals dilemma of zwart-wit denken
x "Je bent Moslim of je hebt respect voor mensen met een ander geloof."
(De lijst is niet volledig)