LZN
01-07-2016, 15:34
Citaat door Donato:
'Dutchbat werd willens en wetens op onuitvoerbare missie gestuurd'
De rechtszaak tegen de Nederlandse staat die Dutchbatters vandaag aankondigden, is een uiting van onverwerkt verleden. Dat zegt Dion van den Berg van vredesorganisatie Pax. Zolang de regering niet heel precies haar verantwoordelijkheid onder woorden brengt voor wat er fout ging in Srebrenica, blíjft die verwerking lastig. Voor Dutchbatters én nabestaanden.
Wat is er aan de hand?
Twaalf Dutchbat-veteranen vinden dat de overheid 'ernstig nalatig en onzorgvuldig' is geweest door hen op een onmogelijke missie te sturen. Minister Hennis (defensie) erkende dat zaterdag met zoveel woorden op de jaarlijkse Veteranendag: de opdracht van Dutchbat was 'reeds op voorhand onuitvoerbaar'. Volgens Michael Ruperti, advocaat van de twaalf, hebben de Dutchbatters daardoor 'onherstelbare schade op sociaal, emotioneel en financieel gebied' opgelopen en is de staat daarvoor aansprakelijk.
De militairen van Dutchbat konden in 1995 in de Bosnische enclave Srebrenica niet voorkomen dat 8400 moslimmannen door Serviërs werden afgevoerd en vermoord. Dat leidde later tot een aantal rechtszaken.
Wat willen de militairen?
Dutchbatters hebben lang het gevoel gehad in het verdachtenbankje te zitten. Dat werd in de hand gewerkt doordat Dutchbat-commandant Karremans een proces boven het hoofd hing: nabestaanden wilden dat hij terecht stond wegens medeplichtigheid aan oorlogsmisdaden. Het Openbaar Ministerie besloot uiteindelijk hem niet te vervolgen, maar enkele nabestaanden hebben de zaak voorgelegd aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.
Ook Ruperti verwijst naar dat gevoel ten onrechte aangeklaagd te worden. "Ruim twintig jaar is Dutchbat verantwoordelijk gesteld voor het falen van de missie", zegt hij. Dat is te wijten aan de regering. "Die erkende niet openlijk dat het bataljon willens en wetens op een onuitvoerbare missie werd gestuurd."
Ook nabestaanden procederen nog. Waar is het hen om te doen?
Behalve de Dutchbatleiding terecht staat, willen ze ook genoegdoening van de Nederlandse staat. Nabestaanden van drie slachtoffers kregen in 2013 gelijk van de Hoge Raad: de staat was aansprakelijk. Uiteindelijk kregen zij een schadevergoeding van enkele tienduizenden euro's.
Een veel grotere zaak, aangespannen namens zesduizend nabestaanden, loopt nog. Twee jaar geleden oordeelde de Haagse rechtbank dat de staat aansprakelijk is voor de dood van 32o mannen, degenen die het laatst van de veilige militaire compound waren weggestuurd. De staat heeft beroep tegen dat vonnis aangetekend, net als advocaat Marco Gerritsen van de nabestaanden: die wil dat een veel grotere groep bij dat vonnis wordt betrokken. Dat hoger beroep dient in oktober.
Staan de zaken van de nabestaanden en de Dutchbatters los van elkaar?
Niet volledig, zegt Gerritsen, want het gaat om dezelfde feiten. Zowel de nabestaanden als de Dutchbatters kunnen aanvoeren dat er sprake was van een onverantwoorde missie, waarin bijvoorbeeld gekozen is voor lichte bewapening en waarin het aanbod van de Verenigde Staten voor het gebruik van spionageapparatuur is afgewezen.
Gerritsen voert nog iets anders aan: zelfs in een situatie waarin Dutchbat niets kon uitrichten, bestond de plicht te melden dat er oorlogsmisdaden werden gepleegd. "Maar er is voor gekozen dat te verzwijgen om de veilige aftocht van Dutchbat niet te bemoeilijken. De staat houdt vol: we hebben nauwelijks iets gezien. De nabestaanden bestrijden dat en ook voor Dutchbatters is het lastig, want dat zwijgen hindert de verwerking."
Nabestaanden en militairen staan niet per se tegenover elkaar, zegt ook Van den Berg (Pax). "Maar de nieuwe rechtszaak van de Dutchbatters is een uiting van het sterke gevoel dat zíj slachtoffer zijn. Dat roept gemengde gevoelens op. Laten we niet vergeten dat er 8400 mensen zijn vermoord."
Heeft de Nederlandse regering daar niet allang verantwoording over afgelegd?
Niet afdoende, stelt Van den Berg. De politiek heeft jarenlang gezwegen, in afwachting van het onderzoek van het Niod. "Toen dat verscheen, in 2002, is premier Kok opgestapt, maar alleen vanwege de medeverantwoordelijkheid van Nederland voor het falen van de internationale gemeenschap. Dat is niet genoeg. Het moet ook gaan om wat Nederland zelf precies gedaan en nagelaten heeft. Pas als dat gebeurd is, komt er ruimte voor verwerking."
http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4330958/2016/06/30/Dutchbat-werd-willens-en-wetens-op-onuitvoerbare-missie-gestuurd.dhtml