HOE IS JOUW BAND MET JE OUDERS?
Alle lof zij aan Allah onze barmhartige Heer. Hij Die ons goedheid jegens de ouders heeft bevolen. Allah zegt:
"Wij hebben de mens goedheid jegens zijn ouders bevolen." [29:8]
Het ontgaat de moslim met de geringste kennis over de islam niet hoe groot het recht van de ouders is. Allah heeft Zijn recht, de Tawheed, in meerdere verzen gepaard genoemd met het recht van de ouders. Allah zegt:
"Aanbid Allah alleen en kent Hem in niets een deelgenoot toe, en weest goed voor de ouders.." [4:36]
Allah heeft dankbaarheid aan de ouders gepaard genoemd met dankbaarheid aan Hem:
"Wij bevolen de mens (goedheid) jegens zijn ouders; zijn moeder droeg hem zwakheid (door grote moeite) na zwakheid, en het zogen van hem duurde twee jaren. Wees daarom Mij en jouw ouders dankbaar." [31:14]
Je zou je als moslim kunnen afvragen hoe het komt dat hun recht zo groot is binnen de islam. Het antwoord op deze vraag is gemakkelijk. Gemakkelijk voor degene die een beetje inzicht heeft in waar ons geloof voor staat.
De islam is het geloof van loyaliteit en trouwhartigheid. Je mag degene die goeds voor jou heeft gedaan nooit vergeten. Je mag degene die een positieve inbreng heeft gehad in jouw leven niet loochenen en laten vallen.
En als er mensen zijn die heel veel voor ons hebben betekend, zijn dat de ouders wel. Vanaf het moment dat we een baby waren in de baarmoeder, hebben zij zich bekommerd om onze welzijn.
Wanneer de moeder geboorte geeft aan het kind, lijkt ze de dood te aanschouwen. Om na haar eerste contact met de baby alle pijn al weer snel te vergeten.
Vanaf geboorte tot aan het moment dat we zelfstandig op onze eigen benen stonden, hebben zij zich over ons ontfermd. En ook daarna blijven ze zorg dragen voor onze welzijn.
Hoeveel hebben zij moeten doorstaan met onze opvoeding. Hoeveel slapeloze nachten hebben onze moeders niet gehad. Wanneer je ziek was, was zij ziek met jou.
Het is daarom niet minder dan logisch dat de islam ons opdraagt om hen niet te vergeten en hen te belonen voor hun goedheid.
Lees mee en neem kennis van vier belangrijke rechten die de ouders bezitten:
Recht op goede omgang
Het eerste en eigenlijk alomvattend recht waar de rest van hun rechten onder valt, is het recht van ihsaan. Ihsaan staat voor al het goede.
Goedheid jegens de ouders heeft daarom geen specifieke omschrijving, maar omvat al datgene wat hen blij maakt en tevreden stelt.
In het volgende vers verduidelijkt Allah de meest Verhevene hoe de omgang met de ouders hoort te zijn:
[/CENTER] "En jullie Heer heeft bepaald dat jullie niets dan hem alleen aanbidden, en goedheid betrachten tegenover de ouders. Als één van de twee of beiden de ouderdom bereiken in jouw aanwezigheid; zeg dan nooit oeff tegen hen, snauw hen niet af en spreek tot hen een vriendelijk woord.
En wees zachtmoedig voor beiden, en nederig, en liefdevol en zeg: "O mijn Heer, schenk hen Genade, zoals zij mij opvoedden toen ik klein was." [17:23-24][/CENTER]
Uit dit vers maken we o.a. op dat Allah het uiten van de kleinste vorm van ongenoegen en kwetsing, het woordje oeff, verboden heeft! Hoe zit het dan met degenen bij wie woordenwisselingen en ruzies met de ouders aan de orde van de dag zijn?! Wij zoeken onze toevlucht bij Allah.
Onder goedheid jegens de ouders valt tijd met hen doorbrengen. Met de moeder in het specifiek.
De profeet vrede zij met hem werd gevraagd:
Wie heeft het meeste recht op mijn goed gezelschap? De profeet antwoordde: "Jouw moeder." De man vroeg: En daarna? De profeet antwoordde: "En daarna jouw moeder." Hij herhaalde: En daarna? De profeet antwoordde: "En daarna jouw moeder!"
Hij herhaalde nogmaals: En daarna? Toen antwoordde de profeet vrede zij met hem: "En daarna jouw vader." [Bukhari]
Let op het woordje "goed" gezelschap. Is er sprake van goed gezelschap wanneer je met de ouders zit, maar je blik nauwelijks het scherm van je smartphone verlaat?
Recht op gehoorzaamheid
Eén van de rechten die de ouders op ons hebben is dat wij hen horen te gehoorzamen wanneer zij ons iets opdragen en dat wat zij ons verbieden dienen we te laten. Zoals we uit het vorige vers opmaakten, heeft Allah het woordje oeff verboden. Laat staan dat je hen openlijk ongehoorzaam bent.
Uiteraard dienen we hen niet te gehoorzamen wanneer ze ons opdragen tot iets wat Allah heeft verboden. We gehoorzamen hen niet, maar hun recht op goede omgang vervalt hierdoor niet.
Zelfs wanneer de ouders ongelovig zijn en hun kinderen opdragen tot shirk, dé grootste zonde, vervalt hun recht op goede omgang niet. Allah zegt:
"En als zij (de ouders) jou dwingen dat jij iets aan Mij toekent (shirk), zonder dat jij er kennis over hebt: gehoorzaam hen dan niet. En vergezel hen vriendelijk in dit leven." [31:15]
Dit vers is een reminder voor ons allen, maar des te meer voor onze bekeerde broeders en zusters. Het feit dat jouw ongelovige ouders jou opdragen tot het slechte, of het goede verbieden, mag geen reden zijn om hen slecht te behandelen.
Recht op financiële steun
Wanneer de ouders het financieel niet ruim hebben en de kinderen financieel in staat zijn om hen te helpen, dan is het een verplichting voor de kinderen om hun ouders financieel te onderhouden wanneer dat nodig is.
Gedenk dat één van de beste uitgaves, hetgeen je uitgeeft aan jouw ouders is. Allah zegt:
"Zij vragen jou (O Mohammed) wat (en aan wie) ze horen uit te geven. Zeg: Wat jullie aan goeds uitgeven, het is bestemd voor de ouders ..." [2:215]
Veel ouders komen vandaag de dag net rond met een bescheiden uitkering en hun kinderen die het ruim hebben, weigeren een helpende hand toe te steken. Hoe hard kunnen de harten zijn?
Een loyaal kind laat z'n ouders nooit tot het punt komen dat ze om iets moeten vragen, maar is hen altijd voor.
Recht op Du’a
Onze ouders hebben recht op du’a. We horen hen niet te vergeten in onze smeekbedes. Allah heeft ons opgedragen om genade voor hen te vragen net zoals zij ons genadig hebben opgevoed. Allah zei:
En zeg: "O mijn Heer, schenk hen Genade, zoals zij mij opvoedden toen ik klein was." [17:24]
We verrichten smeekbedes voor de ouders die nog in leven zijn en met name voor hen die al heen zijn gegaan. Zij die de kans op het verrichten van goede daden niet meer hebben en onze du’a dus hard nodig hebben. De bekende overlevering luidt:
Wanneer een persoon sterft, stoppen zijn daden. Behalve in drie gevallen: (de overledene die) kennis nalaat waar profijt van wordt gedaan, (de overledene die) sadaqah djariyah nalaat en (de overledene) wiens vroom kind Du’a voor hem verricht. [Muslim]
Als wij vóór onze ouders zouden sterven, zouden zij ons nooit vergeten in hun smeekbedes. Wij horen ze andersom ook niet te vergeten.
Ouderdom
Het recht van de ouders neemt toe naarmate ze ouder worden. Dan hebben zij hun kinderen het hardst nodig.
Ouderdom kenmerkt zich met zaken als vergeetachtigheid, stemmingswisselingen, afname van beweeglijkheid, het ene ziekenhuisbezoek dat het ander opvolgt etc. Kortom, de omgang heeft dan meer geduld nodig.
Het verzorgen van de ouders mag nooit als last worden ervaren. Integendeel, je moet het ervaren als een grote gunst waarmee Allah je heeft bevoordeeld en begunstigd. "De tijd om wat terug te doen is eindelijk aangebroken!", moet er door je heen gaan.
Kwetsend voor de ouders die op leeftijd zijn en waar weinigen bij stilstaan, is dat ze worden behandeld alsof ze er al niet meer zijn. Hun mening wordt niet gehoord en goed nieuws aangaande hun (klein)kinderen horen ze als laatste of via via. Dit is zeer kwetsend.
Beproeving
De ouders goed behandelen is gemakkelijk wanneer zij goed zijn voor hun kinderen. Dan is het een relatie gebaseerd op geven en nemen. Ware goedheid jegens de ouders uit zich echter wanneer de ouders wat harder in de omgang zijn. Dan wordt jouw goedheid naar hen op de proef gesteld. Ben je geduldig en beantwoord je het slechte met het goede, of verlies je jouw geduld.