Foliumzuur is een van de weinige vitamines waarvan Nederlanders niet altijd genoeg binnenkrijgen, vooral zwangere vrouwen. Foliumzuur wordt ook wel vitamine B11 genoemd.
Foliumzuur is nodig voor de groei en goede werking van het lichaam en voor de aanmaak van witte en rode bloedcellen. Foliumzuur is ook belangrijk voor de vroege ontwikkeling van het ongeboren kind.
Vrouwen die zwanger willen worden of zwanger zijn wordt aangeraden dagelijks 400 tot 500 microgram foliumzuur te slikken. Zij kunnen daarmee het risico op een neurale-buisdefect (NBD) bij hun kind verkleinen.
Inhoud
Omschrijving
Gezondheidseffecten
Omschrijving
Foliumzuur speelt een belangrijke rol bij de vroege ontwikkeling van het ongeboren kind. Foliumzuur draagt bij aan de vorming van het zenuwstelsel, dat vanaf de eerste dag na de bevruchting wordt aangelegd. Foliumzuur verkleint de kans op geboorteafwijkingen als het neurale-buisdefect (NBD) of open ruggetje, een hazenlip en open gehemelte.
Foliumzuur komt van nature voor in groenten, vooral de groene soorten, volkorenproducten, brood, vlees en zuivel. Door gevarieerd te eten kan iedereen voldoende foliumzuur binnenkrijgen, behalve zwangere vrouwen.
Het is voor hen niet mogelijk de gewenste hoeveelheid erbij te eten. Het zou dan bijvoorbeeld gaan om dagelijks minstens 50 bruine bonen of ongeveer een halve kilo spruitjes. Daarom wordt hen aangeraden om foliumzuurtabletten, of multivitamines met extra foliumzuur (apart voor zwangeren) te slikken.
Naam
Foliumzuur is ook bekend als vitamine B11, folaat of citrovorumfactor. De naam voor de natuurlijke vormen van foliumzuur in eten en drinken is tetrahydrofolaten. De vorm waarin foliumzuur aanwezig is in supplementen is pteroylmonoglutaminezuur (PMG).
Zwangerschap
Foliumzuur verkleint de kans op geboorteafwijkingen als het neurale-buisdefect (NBD) of open ruggetje, een hazenlip en open gehemelte.
Voor wie zwanger wil worden is het belangrijk dagelijks 400 tot 500 microgram foliumzuur te slikken, ongeacht hoeveel foliumzuur je via het eten binnenkrijgt. Hiermee moet ongeveer 4 weken voor de mogelijke bevruchting worden begonnen. Voor veel vrouwen is dat het moment dat ze stoppen met de anticonceptiepil. Er zijn tabletten verkrijgbaar met 400 tot 500 microgram foliumzuur.
Na de tiende week van de zwangerschap is extra foliumzuur niet meer nodig. Het is dan 8 weken na de bevruchting, maar artsen en verloskundigen spreken van 10 weken. Zij tellen vanaf de eerste dag van de laatste menstruatie. Na die tiende week van de zwangerschap kunnen zwangere vrouwen gewoon volgens de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voedingsmiddelen eten. Ook kunnen zij zonder risico foliumzuur-tabletten blijven slikken.
Sommige vrouwen weten pas laat dat ze zwanger zijn. Daardoor wordt misschien veel langer foliumzuur gebruikt dan volgens het advies nodig is. Dat is geen probleem.
Ook als het lang duurt voordat iemand zwanger is, is het goed om foliumzuur te blijven slikken. Zelfs als het maanden, een jaar of langer duurt om zwanger te worden. Zelfs bij maximaal 1000 microgram per dag, is er geen risico op een teveel aan foliumzuur.
In lever, leverworst en paté zit veel foliumzuur, maar ook veel vitamine A. Te veel vitamine A is schadelijk voor ongeboren kinderen. Het is daarom aan te raden geen lever te nemen als je zwanger bent.
Opname
Het lichaam neemt foliumzuur uit een pil gemakkelijker op dan uit bijvoorbeeld groente of aardappelen. Daarnaast hangt de opname in het bloed ook af van de werking van het maag-, gal en alvleeskliersap in het lichaam. De mate waarin een voedingsstof wordt opgenomen heet de biobeschikbaarheid.
De biobeschikbaarheid is voor natuurlijk foliumzuur in bijvoorbeeld aardappelen, 30 tot 50% lager dan die van een pil.
Dit komt doordat foliumzuur in voeding verschilt van die in een pil. In voeding is foliumzuur in de polyglutamaatvorm aanwezig. Deze polyglutamaten moeten in de darm eerst in de monoglutamaat worden omgezet door een darmenzym, voordat ze kunnen worden opgenomen.
Het lichaam slaat foliumzuur op in de lever. Gemiddeld heeft een volwassene 12 tot 28 milligram foliumzuur in voorraad. Deze voorraad kan ongeveer 6 weken in de behoefte van het lichaam voorzien.
Het foliumzuurgehalte van het bloed kan worden gemeten. Ook kan worden gekeken naar het hemoglobinegehalte (Hb) en andere bloedwaardes zoals het aantal rode bloedlichaampjes en het homocysteïnegehalte.
Andere voedingsstoffen hebben invloed op de opname van foliumzuur.
Alcohol: Langdurig overmatig gebruik van alcohol heeft meestal een foliumzuurtekort tot gevolg. De stof ethanol in alcohol verstoort de opname van foliumzuur.
Vitamine B12: Een langdurig tekort aan vitamine B12 leidt tot een tekort aan foliumzuur. Daardoor kan bloedarmoede ontstaan.
Vitamine C: Vitamine C bevordert de opname van foliumzuur in het lichaam. Bovendien houden producten met meer vitamine C bij verhitting meer foliumzuur vast dan producten met een lager gehalte vitamine C.