Bekijk volle/desktop versie : Syrië: internationale politiek verschrompelt tot nationale anekdotiek



26-04-2013, 05:13
De kranten staan er bol van en politici schreeuwen moord en brand: honderden Belgische jongeren zouden al naar Syrië gereisd zijn om te strijden aan de zijde van moslimextremisten. Nochtans nuanceren officiële cijfers de problematiek sterk.

Het publieke discours over Belgische jongeren, die in Syrië zouden gaan vechten, is opvallend eenduidig. Blijkbaar is iedereen het er - zelfs over de partijgrenzen heen - over eens dat er dringend iets gedaan moet worden aan het feit dat steeds meer jongeren zich ontpoppen tot Jihad-strijders. Het mag buiten kijf staan dat het vertrek van een jongere naar Syrië voor de betrokken families telkens een persoonlijk drama is. Alleen worden er wel erg drastische voorstellen gelanceerd op basis van erg beperkte en zelfs onbetrouwbare informatie.

De officiële cijfers

Krantentitels als "België blijkt topleverancier Syrische strijders" en "Elke week nog trekken jongeren naar het front" (DM, resp. 25/03/2013 en 10/04/2013) schetsen het beeld van ons land dat lijdzaam toekijkt op de uittocht van honderden jonge, gebrainwashte zelfmoordkandidaten. Op De Standaard online heeft men het over "het maatschappelijke probleem van Belgen die in Syrië gaan strijden" (24/04/2013). Tendentieuze termen als ‘ronselen’ en ‘radicalisme’ worden om de haverklap gebruikt in alle media, en de toon is er veelal één van hoogdringendheid.

Het valt echter op dat heel wat informatie weinig betrouwbaar, te weinig gecheckt of losweg gekopieerd is uit andere media. Zo doen onder meer Knack (10/04/2013) en Gazet van Antwerpen (12/04/2013) uitschijnen dat het om enkele honderden jongeren gaat, terwijl de argumentatie van hun bronnen niet veel verder gaat dan "ik ken er zelf verschillende, dus moet het om veel meer jonge Belgen gaan".

Nochtans is het niet moeilijk om de officiële – en enige betrouwbare - cijfers te achterhalen, die het hele verhaal nuanceren. Volgens de laatste cijfers van het federale parket zou het om 33 Belgen gaan die hetzij al in Syrië zijn, hetzij onderweg zijn. Een anonieme bron bij de veiligheidsdiensten hield het enkele dagen geleden op een tachtigtal jongeren. Dat is nog wel wat natuurlijk, maar in vergelijking met pakweg de zelfmoordcijfers onder Belgische jongeren misschien toch niet het grootste maatschappelijke probleem van het moment.

Mannen met baarden

Dit houdt politici niet tegen om moeiteloos mee te stappen in het idee dat we met een grote dreiging van doen hebben. Minister van Binnenlandse Zaken Joëlle Milquet spaart zich kosten noch moeite om aan te tonen dat ze de strijd aanbindt met het ‘radicalisme’. Vanuit verschillende politieke hoeken wordt ook het ene na het andere bedenkelijke voorstel gelanceerd.

Zo kwam eind maart vanuit Antwerpen het bericht dat men daar extra waakzaam zou zijn ten opzichte van jongeren die hun baard laten staan en rond dezelfde tijd werd het idee gelanceerd om het paspoort van risicojongeren af te pakken. Ook het plan om Brusselse jongeren met camera’s in de gaten te houden en het verbieden van maaltijdbedelingen voor daklozen in het Brusselse Noordstation, horen in hetzelfde rijtje thuis.

Spotlight

Dit soort maatregelen faciliteert niet alleen vaak verdoken en minder verdoken vormen van racisme, wie ze van naderbij bekijkt moet ook concluderen dat ze wellicht niet al te effectief zijn. Naar Syrië rijd je bijvoorbeeld gewoon met de auto en camera’s zijn geen al te performant instrument om radicalisering te registreren. Het lijkt er tot nu toe dan ook vooral op dat dit soort voorstellen spotlights op politici plaatsen in plaats van dat ze jongeren informeren en beschermen.

Nu er beroering ontstaan is over twee jongens die naar Turkije gevlogen zijn (zonder dat het overigens duidelijk is of ze daadwerkelijk naar Syrië willen), valt het alleszins op hoe vlug men de wet wil aanpassen à la tête du client. Radicaliteit wordt binnen die context meteen gelijkgeschakeld met criminaliteit, terwijl het er tot dusver alle schijn naar heeft dat er geen enkele wet werd overtreden. De snelheid waarmee men het gedrag van deze jongeren criminaliseert, springt dan ook in het oog.

Terroristen

Los van het feit dat het zogenaamde ‘maatschappelijke probleem’ van Jihad-strijders minder groot is dan media en politici doen uitschijnen, is er een probleem met de beeldvorming. De jongeren die zich daadwerkelijk aangetrokken voelen door deze strijd worden enkel gekaderd als geïndoctrineerde moslimfanatici. Mogelijke beweegredenen als politieke verontwaardiging over de schrijnende toestand in Syrië en de laksheid van de EU worden zelfs niet vermeld.

Ook het argument dat de jongeren die naar Syrië trekken als terroristen zullen terugkeren hoeft geen steek te houden. George Orwell keerde ook niet terug uit de Spaanse Burgeroorlog om thuis de gewapende strijd verder te zetten.

4 miljoen mensen op de vlucht

De hele hetze rond Belgische Syrië-strijders is kortom niet alleen gebaseerd op bedenkelijke of opgeklopte berichtgeving, ze brengt een al even bedenkelijke politiek met zich mee. Het ziet er bovendien naar uit dat de grootste dupe van dit verhaal de Belgische moslim is. Hij of zij ziet zijn of haar geloof immers meer dan ooit vereenzelvigd met extremisme. Verhalen als die van de Belgische Jihad-strijders geven ruim baan aan expliciete vooroordelen jegens een hele bevolkingsgroep.

Maar ook de Syrische bevolking zelf is eens te meer het slachtoffer. Het geweld blijft er immers onverminderd voortwoeden. Naar schatting zijn ruim vier miljoen mensen op de vlucht en sinds de opstand zouden er tussen de 17.000 en de 28.000 doden gevallen zijn, en dat alles op een spreekwoordelijke steenworp van België.

De huidige actie 'Syrië 12-12' van de vijf grote hulporganisaties loopt niet goed. Eén van de redenen is vermoedelijk dat mensen liever geen geld schenken aan moslims. Van brainwashing gesproken
http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2013/04/23/syrie-internationale-politiek-verschrompelt-tot-nationale-anekdotiek