Poitiers
18-09-2010, 15:39
Volkskrant 18-09-2010, pagina 7
10 tot de macht 500 heelallen en geen God nodig
MARTIJN VAN CALMTHOUT
Het nieuws, door The London Times eerder deze maand als eerste op de voorpagina gebracht, ging als een lopend vuurtje rond. Kosmoloog Stephen Hawking, meldde de krant, zegt dat God het heelal niet heeft gecreëerd. Kenners keken daar vooral van op omdat Hawking toch al nooit zo in God leek te geloven. Wel helder: het lang aangekondigde nieuwe boek van Hawking, The Grand Design, ging eindelijk verschijnen. Maar ging het daarin dan wel om God?
Niet echt, is de conclusie na lezing van het boekje dat Hawking samen met Leonard Mlodinov schreef. Ons heelal, is het inzicht uit de theoretische fysica dat ze er in net tweehonderd pagina’s bij de lezer inmasseren, is slechts een van talloze heelallen. En al die heelallen samen, naar schatting in totaal iets van 10 tot de macht 500, zijn zomaar uit het quantumniets ontstaan. Inclusief hun particuliere natuurwetten. ‘Hun schepping vereist niet de tussenkomst van een Opperwezen of God’, aldus de zin die even wereldnieuws was.
De meeste van die talloze heelallen zullen geen leven herbergen of voortbrengen, maar een aantal wel. In sommige zal de vraag rijzen wie of wat toch het universum in elkaar heeft gezet. En in het onze zijn er zelfs theoretici als Hawking die na lang peinzen het grotere geheel doorzien.
Hawking bekeert zich in The Grand Design (binnenkort in vertaling bij Bert Bakker) op een glasheldere manier tot de M-theorie. Dat is de hedendaagse versie van de snaartheorie, waarin deeltjes en krachten worden voorgesteld als trillingen in tien dimensies van piepkleine snaartjes. Voordeel van die theorie is dat daarin ook de zwaartekracht op een min of meer natuurlijke manier op zijn plaats valt. Nadeel, zeggen velen, is dat er bijna oneindig veel heelallen bij die theorie passen. Wat zegt dat dan over het onze? Meer dan we denken, aldus Hawking. The Grand Design laat zich dan ook vooral lezen als een les in onbetekenendheid. Ons bestaan is toeval en noodzaak tegelijk.
Martijn van Calmthout
Stephen Hawking en Leonard Mlodinov: The Grand Design. Bantam Press; 200 p.; € 27,95; ISBN 9780553805376
http://www.volkskrant.nl/vk-online/VK/20100918___/6_007/#original
10 tot de macht 500 heelallen en geen God nodig
MARTIJN VAN CALMTHOUT
Het nieuws, door The London Times eerder deze maand als eerste op de voorpagina gebracht, ging als een lopend vuurtje rond. Kosmoloog Stephen Hawking, meldde de krant, zegt dat God het heelal niet heeft gecreëerd. Kenners keken daar vooral van op omdat Hawking toch al nooit zo in God leek te geloven. Wel helder: het lang aangekondigde nieuwe boek van Hawking, The Grand Design, ging eindelijk verschijnen. Maar ging het daarin dan wel om God?
Niet echt, is de conclusie na lezing van het boekje dat Hawking samen met Leonard Mlodinov schreef. Ons heelal, is het inzicht uit de theoretische fysica dat ze er in net tweehonderd pagina’s bij de lezer inmasseren, is slechts een van talloze heelallen. En al die heelallen samen, naar schatting in totaal iets van 10 tot de macht 500, zijn zomaar uit het quantumniets ontstaan. Inclusief hun particuliere natuurwetten. ‘Hun schepping vereist niet de tussenkomst van een Opperwezen of God’, aldus de zin die even wereldnieuws was.
De meeste van die talloze heelallen zullen geen leven herbergen of voortbrengen, maar een aantal wel. In sommige zal de vraag rijzen wie of wat toch het universum in elkaar heeft gezet. En in het onze zijn er zelfs theoretici als Hawking die na lang peinzen het grotere geheel doorzien.
Hawking bekeert zich in The Grand Design (binnenkort in vertaling bij Bert Bakker) op een glasheldere manier tot de M-theorie. Dat is de hedendaagse versie van de snaartheorie, waarin deeltjes en krachten worden voorgesteld als trillingen in tien dimensies van piepkleine snaartjes. Voordeel van die theorie is dat daarin ook de zwaartekracht op een min of meer natuurlijke manier op zijn plaats valt. Nadeel, zeggen velen, is dat er bijna oneindig veel heelallen bij die theorie passen. Wat zegt dat dan over het onze? Meer dan we denken, aldus Hawking. The Grand Design laat zich dan ook vooral lezen als een les in onbetekenendheid. Ons bestaan is toeval en noodzaak tegelijk.
Martijn van Calmthout
Stephen Hawking en Leonard Mlodinov: The Grand Design. Bantam Press; 200 p.; € 27,95; ISBN 9780553805376
http://www.volkskrant.nl/vk-online/VK/20100918___/6_007/#original