Bekijk volle/desktop versie : Extremen haten de gulden middenweg



20-05-2010, 08:14

Citaat door Sweetest_taboo:
Het debat is schel van toon. Blind geloof en atheïsme staan tegenover elkaar, beide kampen heilig overtuigd van hun waarheden. Ze negeren een derde weg, van vertrouwen en ontvankelijkheid, die de vruchteloze polariteit doorbreekt.

Atheïsme en geloof blijven de gemoederen bezighouden. Na de artikelenreeks hierover vorig jaar in deze krant en het debat tussen de filosoof Herman Philipse en de theoloog Gert van den Brink vorige maand, zond vorige week de omroeporganisatie Human het tweeluik ’De wortels van het kwaad’ uit.

Daarin deed evolutiebioloog en atheïstisch voorman Richard Dawkins nogmaals een verwoede poging om ons te bekeren tot het atheïsme. In het fanatisme waarmee Dawkins een ware kruistocht voert tegen religie en geloof kan hij zich meten met veel van zijn opponenten. Dawkins is, net als zijn tegenstanders, ’heilig’ overtuigd van zijn gelijk. In de Funditest van Trouw zou hij hoog scoren. Dat blijkt onder meer in de scène uit ’De wortels van het kwaad’ waarin Dawkins oog in oog staat met de evangelist Ted Haggard, voormalig voorganger van de Amerikaanse New Life Church. Twee radicale visies tegenover elkaar, waarin geen eer of overwinning te behalen is en waarin beiden elkaar alleen maar in een patstelling manoeuvreren.

Om zijn woorden kracht bij te zetten en uit te leggen hoe wetenschap werkt, haalt Dawkins het voorbeeld aan van een wetenschapper, die tijdens een voordracht door een collega geconfronteerd wordt met een onjuiste theorie die hij 15 jaar lang aangehangen heeft.

Hij stapt vervolgens naar die collega toe, schudt hem de hand en bedankt hem ten overstaan van het voltallige publiek voor het feit dat hij hem op zijn jarenlange dwaling heeft gewezen. Een prachtige anekdote, maar helaas niet conform de werkelijkheid. Het geschetste voorbeeld is eerder uitzondering dan regel. Dawkins geeft hier een vertekend beeld van hoe wetenschap meestal werkt. Ook de wetenschap heeft, net als het instituut kerk, een harde kern en een heersend establishment, waarin min of meer vastgelegd is wat wel of niet acceptabel is.

Mainstreamwetenschap is er veel aan gelegen om het heersende mens-en wereldbeeld in stand te houden. Daarin verschilt zij nauwelijks van het Vaticaan en daarin zijn zij ook elkaars spiegelbeelden. Bij beiden spelen machtsbelangen, economische motieven en andere dan wetenschappelijke of religieuze overwegingen een rol. De enkele dappere lieden die de moed hebben controversiële zaken te onderzoeken, worden verguisd en moeten genoegen nemen met het grenswetenschappelijke werkveld.

De grote denkfout die Dawkins maakt, is dat hij constant religie, geloof en de daarbij behorende instituten verwart met het ervaren van religiositeit en spiritualiteit. Geloof heeft in onze cultuur twee hoofdbetekenissen. De eerste is die van het geheel van dogma’s en richtlijnen dat iemand aanhangt, meestal op gezag van boven, waarbij kritisch denken en vragen stellen doorgaans uit den boze is.

Veelal wordt daarbij voor waar aangenomen wat een ander persoon of een heilig geschrift of een openbaring beweert. Een probleem van de meeste georganiseerde uitingsvormen van religie is hun waarheidsclaim. Die leidt bijna onvermijdelijk tot betweterij en onverdraagzaamheid. Voor atheïsme geldt doorgaans hetzelfde, zoals we ook bij Dawkins zien.

De tweede betekenis van geloof is het openstaan voor een hogere werkelijkheid en bedoeling, een innerlijke gesteldheid waarbij je in jezelf een vonk of vlam voelt en op de een of andere manier gehoor geeft aan je verlangen of heimwee naar het numineuze. Friedrich Schleiermacher schreef ooit dat religie de hunkering van de ziel naar het onmogelijke, het onbereikbare, het onvoorstelbare is.


De schrijfster Annemarie Postma bedoelt met spiritualiteit dat je je ware hogere of Goddelijke zelf wilt leren kennen, contact wil maken met dat deel in jou dat eeuwig en onveranderlijk is. Daarvoor heb je geen tussenpersoon als priester, bisschop of paus nodig. In zo’n geesteshouding kan ook interesse ontstaan en een plaats ingeruimd worden voor andere transcendentale zaken zoals paranormale verschijnselen of bijna-doodervaringen.

Het lijkt alsof er twee godsbelevingen zijn. De ene is de god van de dogmatische godsdiensten die de mensheid verdeelt en de andere is de god van de mystici die mensen en volken juist verenigt.

De Amerikaanse godsdienstpsycholoog J. W. Fowler maakt bij geloof onderscheid tussen de Engelse woorden belief en faith. Geloof in de zin van belief is het aanhangen van regels en betekenissen van een bepaalde groep of kerk, waarbij je jouw mening of overtuiging gemakkelijk tegenover die van een ander kunt plaatsen. Geloof in de zin van faith is een grondhouding, het vertrouwen, de ervaring en de inspiratie die een mens van binnenuit beleeft. Daarbij voel je je eerder verbonden met de ander.

Dawkins fulmineert vooral tegen de eerste vorm van geloof (belief), en dan met name tegen de orthodoxe en extreme varianten ervan. Religie als bron van ellende en oorlog. De tweede vorm van geloof (faith) scheert hij over één kam met de eerste en veegt hij gemakshalve onder het vloerkleed. Het spirituele kind – dat we misschien wel allemaal zijn – gooit hij met het wijwater weg.

Onze huidige maatschappij is doortrokken van polarisatie, polemiek, turbulentie en veel geschreeuw maar weinig wol.

http://www.trouw.nl/religie-filosofie/nieuws/article3070406.ece/Extremen_haten_de_gulden_middenweg_.html
.

20-05-2010, 08:19


Geloof doet het altijd goed in de media. Er zijn twee duidelijke kampen die er alles aan doen om hun gelijk te krijgen.

Laatst zag ik een "debat" tussen een christen en een atheist op tv. Ze lieten elkaar geen eens uitpraten. Voordat de atheist "Darwin" zei begon de christen te mompelen en zodra de christen "jezus" zei begon de atheist te lachen.

Geen respect.

20-05-2010, 08:29

Citaat door lap_doek:
Geloof doet het altijd goed in de media. Er zijn twee duidelijke kampen die er alles aan doen om hun gelijk te krijgen.

Laatst zag ik een "debat" tussen een christen en een atheist op tv. Ze lieten elkaar geen eens uitpraten. Voordat de atheist "Darwin" zei begon de christen te mompelen en zodra de christen "jezus" zei begon de atheist te lachen.

Geen respect.


Daar hoefde je de televisie niet voor aan te zetten tenzij je hoopte dat je een mja op nivo zou treffen..