gekkeappie
27-03-2010, 10:30
Bushra heeft een eigen praktijk als psychiater; Tahara is wethouder in een grote stad. Ze hebben hoge posities bereikt in de Nederlandse samenleving. Toch koesteren ze hun islamitische achtergrond. Dat beeld komt naar voren uit een onderzoek naar hoogopgeleide Marokkaanse vrouwen in Nederland. "Ze willen meedoen, met behoud van hun religieuze identiteit."
Cultureel antropologe Marjo Buitelaar van de Universiteit van Groningen onderzocht de eerste generatie Marokkaanse vrouwen met een HBO - of universitair diploma. In 1998 interviewde zij vijfentwintig succesvolle dames van Marokkaanse origine en tien jaar later sprak zij een deel van hen opnieuw. Haar boek 'Van Huis uit Marokkaans' gaat over hoe deze vrouwen de wereld zien en welke ontwikkeling ze de afgelopen tien jaar doormaakten.
Je zegt dat deze vrouwen gedreven worden door de spanning tussen hun wens om mee te doen in de Nederlandse samenleving en die om loyaal te blijven aan de traditie van hun ouders. Kun je dat uitleggen?
'Uit mijn interviews blijkt dat deze vrouwen van hun ouders - allemaal eerste generatie migranten - een tweeledige boodschap hebben meegekregen. Aan de ene kant wordt van ze verwacht dat ze wat bereiken in Nederland. Aan de andere kant moeten ze trouw blijven aan de ouders die dat mogelijk hebben gemaakt. Vanaf de puberteit zie je dat ze bewegingsvrijheid gaan opeisen. Maar ze doen dat wel zo dat het lijntje met de ouders niet knapt. Ze worden bijvoorbeeld op school verliefd op een Marokkaanse of Nederlandse jongen, maar besluiten uit eigener beweging die gevoelens te negeren en zich op andere zaken te concentreren.'
'Op het vlak van religie zie je hetzelfde patroon. Vrijwel al deze vrouwen blijven trouw aan hun religieuze erfgoed: De islam blijft een belangrijke rol in hun leven spelen. Maar de manier waarop zij religie interpreteren wijkt af van wat zij van de ouders hebben meegekregen. De strenge, bestraffende God waarmee ze zijn opgevoed hebben ze omgebouwd tot een vriendelijke God, met wie je kunt communiceren. Een maatje die je steunt, kracht geeft en beschermt. En die je inspiratie geeft.'
Tegenwoordig hebben moslimjongeren veel belangstelling voor de fundamentalistische salafi islam. Maar deze vrouwen voelen dus meer voor modernistische interpretaties, die de tekst naar de geest en niet naar de letter interpreteren?
Inderdaad. Het gaat hier om een groep pioniers, die het zonder voorbeelden heeft moeten stellen. In hun klas waren ze vaak de enigen met een Marokkaanse achtergrond. In het contact met hun Nederlandse vriendinnen werden zij bruggenbouwers bij uitstek. Ze namen de rituelen en verhalen mee die ze van huis uit meekregen en daar maakten ze een eigen verhaal van. De belangstelling voor het salafisme is iets van latere generaties.
Hoe ervaren deze vrouwen het verscherpte debat over de islam sinds de aanslagen in New York en de moord op filmmaker Theo van Gogh in Amsterdam?
'Er is vooral een sterk gevoel van teleurstelling. Juist bij de mensen die zo hun best hebben gedaan om mee te doen in de Nederlandse samenleving komt de afwijzing van de islam heel hard aan. Ze zijn opgegroeid met de belofte: Als je maar goed je best doet op school en integreert, dan hoor je erbij. Voor hun gevoel is die belofte niet ingelost. Sinds 9/11 worden ze voortdurend in een hoek gezet als 'iemand die anders is', die bij de moslims hoort.'
Verlichtingsfundamentalisten als Ayaan Hirsi Ali roepen dat je pas echt modern kan worden als je je van religie ontdoet. Hoe denken deze vrouwen hierover?
'Bijna al deze vrouwen zoeken juist naar manieren om met behoud van hun religieuze identiteit deel uit te maken van de Nederlandse samenleving. Ze gooien hun islamitische erfgoed niet weg, maar vormen het om tot iets waar ze in Nederland mee uit de voeten kunnen. Modern worden en emanciperen is voor hen vooral een kwestie van met je eigenheid geaccepteerd worden. '
De aloude leuze 'Integratie met behoud van eigen cultuur' is niet echt meer bon ton. Maar moeten we daar eigenlijk niet naar terug?
''Behoud van eigen cultuur' suggereert dat cultuur een soort onveranderlijk pakketje is dat je met je meedraagt en dat een plaats moet krijgen. Dat klopt volgens mij niet. Maar als mensen hun culturele erfgoed in een nieuwe context herinterpreteren lijkt mij dat een goed idee. Met een sterke identiteit als basis kan je veel beter de ontmoeting met de ander aangaan.'
bron: http://www.rnw.nl/nederlands/article/hoogopgeleide-marokkaanse-wil-meedoen-met-hoofddoek
Cultureel antropologe Marjo Buitelaar van de Universiteit van Groningen onderzocht de eerste generatie Marokkaanse vrouwen met een HBO - of universitair diploma. In 1998 interviewde zij vijfentwintig succesvolle dames van Marokkaanse origine en tien jaar later sprak zij een deel van hen opnieuw. Haar boek 'Van Huis uit Marokkaans' gaat over hoe deze vrouwen de wereld zien en welke ontwikkeling ze de afgelopen tien jaar doormaakten.
Je zegt dat deze vrouwen gedreven worden door de spanning tussen hun wens om mee te doen in de Nederlandse samenleving en die om loyaal te blijven aan de traditie van hun ouders. Kun je dat uitleggen?
'Uit mijn interviews blijkt dat deze vrouwen van hun ouders - allemaal eerste generatie migranten - een tweeledige boodschap hebben meegekregen. Aan de ene kant wordt van ze verwacht dat ze wat bereiken in Nederland. Aan de andere kant moeten ze trouw blijven aan de ouders die dat mogelijk hebben gemaakt. Vanaf de puberteit zie je dat ze bewegingsvrijheid gaan opeisen. Maar ze doen dat wel zo dat het lijntje met de ouders niet knapt. Ze worden bijvoorbeeld op school verliefd op een Marokkaanse of Nederlandse jongen, maar besluiten uit eigener beweging die gevoelens te negeren en zich op andere zaken te concentreren.'
'Op het vlak van religie zie je hetzelfde patroon. Vrijwel al deze vrouwen blijven trouw aan hun religieuze erfgoed: De islam blijft een belangrijke rol in hun leven spelen. Maar de manier waarop zij religie interpreteren wijkt af van wat zij van de ouders hebben meegekregen. De strenge, bestraffende God waarmee ze zijn opgevoed hebben ze omgebouwd tot een vriendelijke God, met wie je kunt communiceren. Een maatje die je steunt, kracht geeft en beschermt. En die je inspiratie geeft.'
Tegenwoordig hebben moslimjongeren veel belangstelling voor de fundamentalistische salafi islam. Maar deze vrouwen voelen dus meer voor modernistische interpretaties, die de tekst naar de geest en niet naar de letter interpreteren?
Inderdaad. Het gaat hier om een groep pioniers, die het zonder voorbeelden heeft moeten stellen. In hun klas waren ze vaak de enigen met een Marokkaanse achtergrond. In het contact met hun Nederlandse vriendinnen werden zij bruggenbouwers bij uitstek. Ze namen de rituelen en verhalen mee die ze van huis uit meekregen en daar maakten ze een eigen verhaal van. De belangstelling voor het salafisme is iets van latere generaties.
Hoe ervaren deze vrouwen het verscherpte debat over de islam sinds de aanslagen in New York en de moord op filmmaker Theo van Gogh in Amsterdam?
'Er is vooral een sterk gevoel van teleurstelling. Juist bij de mensen die zo hun best hebben gedaan om mee te doen in de Nederlandse samenleving komt de afwijzing van de islam heel hard aan. Ze zijn opgegroeid met de belofte: Als je maar goed je best doet op school en integreert, dan hoor je erbij. Voor hun gevoel is die belofte niet ingelost. Sinds 9/11 worden ze voortdurend in een hoek gezet als 'iemand die anders is', die bij de moslims hoort.'
Verlichtingsfundamentalisten als Ayaan Hirsi Ali roepen dat je pas echt modern kan worden als je je van religie ontdoet. Hoe denken deze vrouwen hierover?
'Bijna al deze vrouwen zoeken juist naar manieren om met behoud van hun religieuze identiteit deel uit te maken van de Nederlandse samenleving. Ze gooien hun islamitische erfgoed niet weg, maar vormen het om tot iets waar ze in Nederland mee uit de voeten kunnen. Modern worden en emanciperen is voor hen vooral een kwestie van met je eigenheid geaccepteerd worden. '
De aloude leuze 'Integratie met behoud van eigen cultuur' is niet echt meer bon ton. Maar moeten we daar eigenlijk niet naar terug?
''Behoud van eigen cultuur' suggereert dat cultuur een soort onveranderlijk pakketje is dat je met je meedraagt en dat een plaats moet krijgen. Dat klopt volgens mij niet. Maar als mensen hun culturele erfgoed in een nieuwe context herinterpreteren lijkt mij dat een goed idee. Met een sterke identiteit als basis kan je veel beter de ontmoeting met de ander aangaan.'
bron: http://www.rnw.nl/nederlands/article/hoogopgeleide-marokkaanse-wil-meedoen-met-hoofddoek