IStrikeBack
16-07-2009, 00:00
Linkse raadsleden van Marokkaanse komaf willendat de PvdAzich voortaan verre houdt van geloof.Anders lopen na de autochtonen straks ook nog de moslims weg bij hun partij.
Mohammed Mohandis
Wanneer je als Marokkaanse Nederlander je lippen aan een glas koud bier zet, kan het je tegenwoordig overkomen dat een autochtone Nederlander je voorhoudt: ‘Hé, je bent toch moslim? Jij mag toch geen alcohol drinken?’
Of je staat bij de supermarkt je kipfilet af te rekenen en de caissière zegt ernstig: ‘Dat is niet halal, hoor.’
In het Nederland van 2009 word je door de niet-moslim geïslamiseerd, vertelt Mohammed Mohandis. En dat, zegt hij, gebeurt ook in zijn eigen partij – de PvdA.
Mohandis (24) is gemeenteraadslid in Gouda. Onlangs werd hij daarnaast verkozen tot voorzitter van de Jonge Socialisten, de jongerenbeweging in de PvdA. Hij werd landelijk nieuws toen hij na ongeregeldheden in Gouda opriep om ‘met je poten van onze buschauffeurs af te blijven’.
Mohandis pleit voor meer secularisme binnen de partij. ‘Een samenleving waarin de scheiding tussen kerk en staat strikt wordt toegepast. Religie is een privézaak. Zelf haal ik periodiek mijn inspiraties uit geloof, maar ik zal daar geen buurman of partijgenoot mee lastigvallen. Houd religie voor jezelf. Ik spreek atheïstische Marokkanen en seculiere moslims die zeggen: waarom bemoeit de PvdA zich zo met religie? Die sluiten zich aan bij D66 omdat ze dat een meer vrijzinnige partij vinden.’
‘Als iemand een religie wil aanhangen, prima. Voor alle stromingen, van orthodox tot gematigd, is ruimte. Maar als PvdA moet je heel duidelijk stellen: dit zijn onze principes. Homo-emancipatie bijvoorbeeld, de gelijkheid van man en vrouw. En dan is het aan mensen zelf of ze daarin passen of niet.’
Neem het voorbeeld van Yman Mahrach, gemeenteraadslid in Amsterdam, die vorig jaar zei: ‘De islam en de Koran staan vast. Je bent moslim of niet. Zo is de homoseksuele daad verboden, dat is een regel in de islam, net zoals je niet mag liegen.’
‘Die gaf meer een religieus antwoord dan een sociaal-democratisch antwoord’, oordeelt Mohandis. ‘Zorgelijk. Als heel veel punten van de PvdA haaks staan op je overtuiging, moet je je afvragen of je wel bij een goede partij zit.’
‘Nu overal de kandidatenlijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar worden samengesteld, moeten we daar ook goed naar kijken: of iemand de democratische waarden uitdraagt en respecteert. Opkomen voor man, vrouw, blank, zwart, homo, hetero, mensen met of zonder handicap. De PvdA schiet door in het politiek correct samenstellen van die lijsten. Met mannen en vrouwen om en om en genoeg allochtonen erop. Er zijn echt kandidatencommissies die de wijk in gaan op zoek naar een allochtoon omdat ze de moslimkiezers en de Marokkaanse kiezers en de thee- en buurthuisbezoekers willen winnen. Puur electoraal. Dat veroorzaakt ongelukken.’
Mohandis’ linkse ideeën mogen zich dan niet verdragen met orthodoxe islamitische opvattingen, hij heeft evenmin veel op met het idee van partijleider Wouter Bos en integratiewoordvoerder in de Tweede Kamer Jeroen Dijsselbloem om als PvdA steun te geven aan liberaal-islamitische stromingen. ‘Dat is een denkfout’, zegt Mohandis. ‘Je vertegenwoordigt sociaal-democratische waarden en je kijkt welke poppetjes daarbij passen. Dat moet je niet omdraaien. Met de liberale islam zul je meer raakvlakken hebben, maar die staat soms misschien ook wel haaks op sociaal-democratische waarden.’ Een eventueel bondgenootschap met liberale moslims kan een uitkomst zijn, maar is niet het beginpunt, wil hij maar zeggen.
Zo heeft hij zich ook gestoord aan de discussie die de bekende PvdA-stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-Slotervaart, Ahmed Marcouch, voerde met de radicale Haagse imam Jneid Fawaz. De twee bestookten elkaar in artikelen en een tv-optreden. Marcouch schreef dingen als: ‘De Koran biedt geen kledingvoorschriften en schrijft geen speciale haardrachten voor en evenmin een wijze van groeten. Veel belangrijker is wat de Koran wél voorschrijft: streef gerechtigheid na, wees goede burgers, ga werken, volg onderwijs en zorg voor uw naaste.’
Mohandis: ‘Je moet geen religieuze maar politieke argumenten gebruiken. Marcouch is politicus. Als je dan verzeild raakt in theologische discussies met imams, ben je op glad ijs. Moet je op grond van religieuze argumenten wel of niet handen schudden? Dat is zo lastig. Je kunt als seculiere partij beter zeggen dat handen schudden hoort omdat mannen en vrouwen in Nederland gelijk zijn en omdat je daarmee aansluiting vindt in de samenleving. Je staat sterker in je schoenen wanneer je zegt waar je als stadsdeel voor staat of als partij, dan dat je zegt: het staat in vers zus. Dan komt Fawaz wel met vers zo.’
Hij noemt nog een voorbeeld: ‘Als iemand uit het geloof wil stappen, geeft dat veel weerstand. Dan zul je als PvdA altijd achter het individu moeten staan. En niet achter de groep. Maar niet omdat je een liberale islam wil promoten, wel omdat je voor emancipatie bent van het individu.’
‘Benader mensen als mens. Als Gouwenaar of Amsterdammer. En niet in de groep: we gaan met de moskee praten. Er zijn nog te veel PvdA’ers die in groepen denken. Zelfs onze minister voor integratie, Eberhard van der Laan. Ik heb hem hoog zitten, vind hem een van onze beste mensen. Alleen, als ik hem hoor zeggen dat de meeste moslims zulke lieve brave mensen zijn, dan vind ik dat gepamper ten top. Dat moet je niet doen. Daarmee impliceer je juist dat het geen brave mensen zijn. Hij moet gewoon inzien dat het Nederlanders zijn die hier zijn geboren en tegen wie je dat ook moet zeggen: je bent geen Marokkaan, ik spreek je niet aan als moslim, je bent Nederlander. Punt. Klaar. Ik ben ook geen moslimwoordvoerder of Marokkanenvoorzitter. Ik ben woordvoerder van de Jonge Socialisten.’
Fouad el Haji
Ik heb het een keer tegen Wouter Bos gezegd’, herinnert het Rotterdamse PvdA-raadslid Fouad el Haji zich. ‘Dat ik het jammer vind dat secularisme geen politiek thema is. Niemand staat op en zegt: die groep seculiere moslims moeten we aan ons binden. Ik zei tegen hem: ik merk dat mensen weglopen omdat zij zich niet vertegenwoordigd voelen. Je verliest daarmee niet alleen stemmen, maar ook potentieel kader. Hoog opgeleide, ideeënrijke, geëngageerde, betrokken jongeren.’
‘Bos zei: heb het erover met Jeroen Dijsselbloem, die integratie doet in de Tweede Kamer. En die zei: zet het eerst op papier. Ik heb hem een uitgebreide mail gestuurd. Hij antwoordde dat hij zijn secretaresse een afspraak zou laten maken. Dat was maart. Ik heb nooit meer iets gehoord.’
El Haji voelt een verwantschap met zijn collega’s Mohammed Mohandis uit Gouda en Mostapha el Madkouri uit Almere. Maar bijvoorbeeld ook met het Haarlemse raadslid Moussa Aynan, die bekend werd om diens verzet tegen de verplichte namenlijsten van de Marokkaanse overheid op Nederlandse gemeentehuizen. Zelf trok de 40-jarige El Haji eerder aandacht door te wijzen op ronselpraktijken van de Marokkaanse geheime dienst in Nederland.
‘We praten over moslims in Nederland alsof ze allemaal streng gelovig, orthodox zijn. Waar we het vaakst over spreken als wij elkaar tegenkomen op partijbijeenkomsten is dit: wij bestaan kennelijk niet. En met ons duizenden anderen. Mensen die het pijn doet om weer een fundamentalist op tv te zien. Verschrikkelijk! Omdat het lijkt of hij dus alle moslims in Nederland vertegenwoordigt. En dat is verre van waar. Er zijn bijvoorbeeld ook veel moslims die niet naar de moskee gaan, zoals ik.’
‘De meeste Marokkaanse moslims in Nederland zijn seculier. Maar zij lopen daar niet mee te koop. En in het politieke landschap is daar geen podium voor. Daarmee doe je hen tekort.’
‘Ik hoorde van jongeren dat zij naar andere partijen gingen omdat de partij hen niet zag staan. Ze gaan naar D66, terwijl ze van nature bij de PvdA thuishoren. In mindere mate naar GroenLinks en SP. Mensen die niet door een religieuze bril kijken naar de samenleving, de overheid, de politiek, zijn buren maar gewoon door de bril van een burger. Door een moderne, seculiere bril, zonder zijn godsdienst te benadrukken. Zo zit ik er zelf zeker ook in. Dat zijn onze natuurlijke bondgenoten. We hebben een multi-etnisch vrouwennetwerk in de PvdA. En een homonetwerk. Hier zou ook een lobby voor moeten komen.’
‘Een partij moet bondgenootschappen sluiten met geestverwanten. Het zou mooi zijn als onze integratieminister Van der Laan dit pleidooi kon ondersteunen. De tijd dringt. Er komen verkiezingen aan. Het zou mooi zijn als wij gematigde types op de lijst krijgen. Dan kun je laten zien: wij zien niemand over het hoofd.’
Mohammed Mohandis
Wanneer je als Marokkaanse Nederlander je lippen aan een glas koud bier zet, kan het je tegenwoordig overkomen dat een autochtone Nederlander je voorhoudt: ‘Hé, je bent toch moslim? Jij mag toch geen alcohol drinken?’
Of je staat bij de supermarkt je kipfilet af te rekenen en de caissière zegt ernstig: ‘Dat is niet halal, hoor.’
In het Nederland van 2009 word je door de niet-moslim geïslamiseerd, vertelt Mohammed Mohandis. En dat, zegt hij, gebeurt ook in zijn eigen partij – de PvdA.
Mohandis (24) is gemeenteraadslid in Gouda. Onlangs werd hij daarnaast verkozen tot voorzitter van de Jonge Socialisten, de jongerenbeweging in de PvdA. Hij werd landelijk nieuws toen hij na ongeregeldheden in Gouda opriep om ‘met je poten van onze buschauffeurs af te blijven’.
Mohandis pleit voor meer secularisme binnen de partij. ‘Een samenleving waarin de scheiding tussen kerk en staat strikt wordt toegepast. Religie is een privézaak. Zelf haal ik periodiek mijn inspiraties uit geloof, maar ik zal daar geen buurman of partijgenoot mee lastigvallen. Houd religie voor jezelf. Ik spreek atheïstische Marokkanen en seculiere moslims die zeggen: waarom bemoeit de PvdA zich zo met religie? Die sluiten zich aan bij D66 omdat ze dat een meer vrijzinnige partij vinden.’
‘Als iemand een religie wil aanhangen, prima. Voor alle stromingen, van orthodox tot gematigd, is ruimte. Maar als PvdA moet je heel duidelijk stellen: dit zijn onze principes. Homo-emancipatie bijvoorbeeld, de gelijkheid van man en vrouw. En dan is het aan mensen zelf of ze daarin passen of niet.’
Neem het voorbeeld van Yman Mahrach, gemeenteraadslid in Amsterdam, die vorig jaar zei: ‘De islam en de Koran staan vast. Je bent moslim of niet. Zo is de homoseksuele daad verboden, dat is een regel in de islam, net zoals je niet mag liegen.’
‘Die gaf meer een religieus antwoord dan een sociaal-democratisch antwoord’, oordeelt Mohandis. ‘Zorgelijk. Als heel veel punten van de PvdA haaks staan op je overtuiging, moet je je afvragen of je wel bij een goede partij zit.’
‘Nu overal de kandidatenlijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar worden samengesteld, moeten we daar ook goed naar kijken: of iemand de democratische waarden uitdraagt en respecteert. Opkomen voor man, vrouw, blank, zwart, homo, hetero, mensen met of zonder handicap. De PvdA schiet door in het politiek correct samenstellen van die lijsten. Met mannen en vrouwen om en om en genoeg allochtonen erop. Er zijn echt kandidatencommissies die de wijk in gaan op zoek naar een allochtoon omdat ze de moslimkiezers en de Marokkaanse kiezers en de thee- en buurthuisbezoekers willen winnen. Puur electoraal. Dat veroorzaakt ongelukken.’
Mohandis’ linkse ideeën mogen zich dan niet verdragen met orthodoxe islamitische opvattingen, hij heeft evenmin veel op met het idee van partijleider Wouter Bos en integratiewoordvoerder in de Tweede Kamer Jeroen Dijsselbloem om als PvdA steun te geven aan liberaal-islamitische stromingen. ‘Dat is een denkfout’, zegt Mohandis. ‘Je vertegenwoordigt sociaal-democratische waarden en je kijkt welke poppetjes daarbij passen. Dat moet je niet omdraaien. Met de liberale islam zul je meer raakvlakken hebben, maar die staat soms misschien ook wel haaks op sociaal-democratische waarden.’ Een eventueel bondgenootschap met liberale moslims kan een uitkomst zijn, maar is niet het beginpunt, wil hij maar zeggen.
Zo heeft hij zich ook gestoord aan de discussie die de bekende PvdA-stadsdeelvoorzitter van Amsterdam-Slotervaart, Ahmed Marcouch, voerde met de radicale Haagse imam Jneid Fawaz. De twee bestookten elkaar in artikelen en een tv-optreden. Marcouch schreef dingen als: ‘De Koran biedt geen kledingvoorschriften en schrijft geen speciale haardrachten voor en evenmin een wijze van groeten. Veel belangrijker is wat de Koran wél voorschrijft: streef gerechtigheid na, wees goede burgers, ga werken, volg onderwijs en zorg voor uw naaste.’
Mohandis: ‘Je moet geen religieuze maar politieke argumenten gebruiken. Marcouch is politicus. Als je dan verzeild raakt in theologische discussies met imams, ben je op glad ijs. Moet je op grond van religieuze argumenten wel of niet handen schudden? Dat is zo lastig. Je kunt als seculiere partij beter zeggen dat handen schudden hoort omdat mannen en vrouwen in Nederland gelijk zijn en omdat je daarmee aansluiting vindt in de samenleving. Je staat sterker in je schoenen wanneer je zegt waar je als stadsdeel voor staat of als partij, dan dat je zegt: het staat in vers zus. Dan komt Fawaz wel met vers zo.’
Hij noemt nog een voorbeeld: ‘Als iemand uit het geloof wil stappen, geeft dat veel weerstand. Dan zul je als PvdA altijd achter het individu moeten staan. En niet achter de groep. Maar niet omdat je een liberale islam wil promoten, wel omdat je voor emancipatie bent van het individu.’
‘Benader mensen als mens. Als Gouwenaar of Amsterdammer. En niet in de groep: we gaan met de moskee praten. Er zijn nog te veel PvdA’ers die in groepen denken. Zelfs onze minister voor integratie, Eberhard van der Laan. Ik heb hem hoog zitten, vind hem een van onze beste mensen. Alleen, als ik hem hoor zeggen dat de meeste moslims zulke lieve brave mensen zijn, dan vind ik dat gepamper ten top. Dat moet je niet doen. Daarmee impliceer je juist dat het geen brave mensen zijn. Hij moet gewoon inzien dat het Nederlanders zijn die hier zijn geboren en tegen wie je dat ook moet zeggen: je bent geen Marokkaan, ik spreek je niet aan als moslim, je bent Nederlander. Punt. Klaar. Ik ben ook geen moslimwoordvoerder of Marokkanenvoorzitter. Ik ben woordvoerder van de Jonge Socialisten.’
Fouad el Haji
Ik heb het een keer tegen Wouter Bos gezegd’, herinnert het Rotterdamse PvdA-raadslid Fouad el Haji zich. ‘Dat ik het jammer vind dat secularisme geen politiek thema is. Niemand staat op en zegt: die groep seculiere moslims moeten we aan ons binden. Ik zei tegen hem: ik merk dat mensen weglopen omdat zij zich niet vertegenwoordigd voelen. Je verliest daarmee niet alleen stemmen, maar ook potentieel kader. Hoog opgeleide, ideeënrijke, geëngageerde, betrokken jongeren.’
‘Bos zei: heb het erover met Jeroen Dijsselbloem, die integratie doet in de Tweede Kamer. En die zei: zet het eerst op papier. Ik heb hem een uitgebreide mail gestuurd. Hij antwoordde dat hij zijn secretaresse een afspraak zou laten maken. Dat was maart. Ik heb nooit meer iets gehoord.’
El Haji voelt een verwantschap met zijn collega’s Mohammed Mohandis uit Gouda en Mostapha el Madkouri uit Almere. Maar bijvoorbeeld ook met het Haarlemse raadslid Moussa Aynan, die bekend werd om diens verzet tegen de verplichte namenlijsten van de Marokkaanse overheid op Nederlandse gemeentehuizen. Zelf trok de 40-jarige El Haji eerder aandacht door te wijzen op ronselpraktijken van de Marokkaanse geheime dienst in Nederland.
‘We praten over moslims in Nederland alsof ze allemaal streng gelovig, orthodox zijn. Waar we het vaakst over spreken als wij elkaar tegenkomen op partijbijeenkomsten is dit: wij bestaan kennelijk niet. En met ons duizenden anderen. Mensen die het pijn doet om weer een fundamentalist op tv te zien. Verschrikkelijk! Omdat het lijkt of hij dus alle moslims in Nederland vertegenwoordigt. En dat is verre van waar. Er zijn bijvoorbeeld ook veel moslims die niet naar de moskee gaan, zoals ik.’
‘De meeste Marokkaanse moslims in Nederland zijn seculier. Maar zij lopen daar niet mee te koop. En in het politieke landschap is daar geen podium voor. Daarmee doe je hen tekort.’
‘Ik hoorde van jongeren dat zij naar andere partijen gingen omdat de partij hen niet zag staan. Ze gaan naar D66, terwijl ze van nature bij de PvdA thuishoren. In mindere mate naar GroenLinks en SP. Mensen die niet door een religieuze bril kijken naar de samenleving, de overheid, de politiek, zijn buren maar gewoon door de bril van een burger. Door een moderne, seculiere bril, zonder zijn godsdienst te benadrukken. Zo zit ik er zelf zeker ook in. Dat zijn onze natuurlijke bondgenoten. We hebben een multi-etnisch vrouwennetwerk in de PvdA. En een homonetwerk. Hier zou ook een lobby voor moeten komen.’
‘Een partij moet bondgenootschappen sluiten met geestverwanten. Het zou mooi zijn als onze integratieminister Van der Laan dit pleidooi kon ondersteunen. De tijd dringt. Er komen verkiezingen aan. Het zou mooi zijn als wij gematigde types op de lijst krijgen. Dan kun je laten zien: wij zien niemand over het hoofd.’