Bekijk volle/desktop versie : Juf stuurt schrijftalent naar huishoudschool



25-06-2008, 09:34
De hoofdpersoon Soraya in Fantasma houdt niet van vrouwen die vragen aan haar stellen. Eigenlijk houdt ze helemaal niet van vrouwen. Ze praten en roddelen, en meer van dat.

Met vragenstellers heeft ook de geestelijk moeder van Soraya, de 31-jarige Najoua Bijjir uit Rotterdam, enige moeite. Zij maakt echter geen onderscheid tussen mannen en vrouwen. ,,Mezelf blootgeven vind ik doodeng.’’

Fotografen ziet ze ook liever gaan dan komen. ,,Ik ben cameraschuw. Ik zie mezelf niet graag terug op een foto. Je zult mij nooit door fotoalbums zien bladeren. Zelfs mijn trouwfoto’s zitten in een doos.’’

Net als Soraya kan Najoua zich te goed doen aan boterzachte, citroenzure oesters. Daarmee houdt iedere vergelijking op. Aan Najoua’s vingertoppen geen ingekleurde papegaaiennagels .

Fantasma is haar tweede roman. Fantasma is Spaans voor een schim, een illusie. ,,Alle personages, Soraya voorop, zijn op de vlucht voor de realiteit.’’

Soraya had een sterke obsessie om niet te willen falen in het leven. Rijkdom betekende dat zij geen tweederangsburger hoefde te zijn. Ze was immers de dochter van gastarbeiders. Het zichzelf verschaffen van welvaart was een onberedeneerde grondregel geworden. En Cheb Rimi (een populaire raï-zanger) had het ideaalbeeld dichterbij gebracht, aldus Ad.nl.

Uiteindelijk was wat zij voor de waarheid had gehouden niet meer dan een simpel hersenspinsel, een fantasma.

Fantasma handelt in zowel het glamoureuze Parijs als het snikhete, dorre zuiden van Marokko. Waarom gekozen voor een Spaanse titel? ,,Ik kies mijn woorden zorgvuldig. Fantasma omvat alles. Ik had er ook kdoub van kunnen maken, Marokkaans voor bedrog. Maar of kdoub bij de Nederlandse lezer tot de verbeelding spreekt?’’

Soraya komt aan de rand van de Sahara stil te staan met autopech. Een groep muzikanten duwt de kapotte wagen naar de dichtsbijzijnde bushalte. De buschauffeur koppelt de auto met een stuk touw aan zijn krakkemikkig voertuig. Het wordt een helse rit over hobbelige, stoffige wegen. Als een sardientje in blik zit Soraya tussen de andere passagiers.

,,Ik heb Fantasma voor publicatie laten lezen aan een kennis, de Algerijnse filmregisseur Karim Traïdia. Hij vond de busreis heel herkenbaar. Ik heb eens een tocht gemaakt door dit deel van Marokko. Het gekissebis in de bus heb ik mijn boek verwerkt, net als de (levende) geit op het dak van de bus.’’

Haar wieg stond in Rotterdam, maar door haar aderen stroomt Marokkaans bloed. Zowel haar vader als haar moeder zagen het levenslicht in Tétouan. Haar vader was een begenadigd verhalenverteller. Van hem heeft de schrijfster haar talent geërfd. Niet dat het haar voor de wind is gegaan. ,,Op de basisschool wees de citotoets havo uit. Maar mijn juf weigerde mee te werken. Ik zou volgens haar op mijn zestiende trouwen en kinderen baren. Een gedegen studie had in haar ogen geen enkele zin. Ik moest naar de huishoudschool.’’ Of ik niet de neiging heb wraak te nemen door Fantasma in haar brievenbus te stoppen? ,,Je brengt me op een idee. Ergens ben ik nog steeds een beetje verbitterd door haar conservatieve opstelling.’’

Fantasma van Najoua Bijjir ligt voor €14,95 in de boekhandel.