_h4T3d_sE7eN
07-12-2003, 16:50
Onderstaande info kreeg ik via de mail, Of het klopt, Allah ou a3lem, maar als het klopt, zonde om niet te delen
In de Naam van Allah. De Barmhartige en de Meest Genadevolle.
Iedereen weet wel dat we tijdens ons gebed concentratie nodig hebben, en dat dat erg belangrijk is. Maar zoals we in de praktijk vijf keer per dag merken, is dat niet altijd even makkelijk om dit ook inderdaad na te komen. Vaak vragen wij ons af: Hoe kunnen we onze concentratie tijdens het gebed verbeteren?
In het onderstaande stuk zal er wat dieper worden ingegaan op deze vraag, zodat je dat in de praktijk kunt gaan uitvoeren, Insha’Allah. Laten we eerst kijken naar voorbeelden van mensen die geen concentratie hebben…
In de tijd van de profeet (SAWS) liep er eens een man de moskee binnen, bad twee buigingen, en ging de profeet (SAWS) groeten, die tegen hem zei: “Ga terug, en bidt, want je hebt niet gebeden.” De man ging inderdaad terug, en deed zijn gebed opnieuw, ging weer naar de profeet (SAWS), die weer zei: “Ga terug en bidt, want je hebt niet gebeden.” De man deed hetzelfde, kwam terug naar de Mohammed (SAWS) en voor de derde keer zei de profeet (SAWS): “Ga terug en bidt, want je hebt niet gebeden.” De man antwoordde verontwaardigd: “Bij Degene die jou de waarheid heeft gezonden, ik kan niet beter dan wat u net heeft gezien!”
De profeet (SAWS) zei: “Zeg Allahu Akbar, lees de Qor’aan, en buig, totdat je stabiel bent, sta weer op, totdat je stabiel bent. Kniel totdat je stabiel bent. Zit, totdat je stabiliseert, en kniel totdat je stabiliseert.”
Hiervan leren wij dat wij rustig aan moeten bidden, dit zal onze concentratie verhogen, en niet dat juist tijdens het gebed de gekste dingen binnenschieten: Ik moet nog schoonmaken, ik moet die nog bellen, oh jah, dat moet ik tegen haar nog zeggen en ga zo maar door…
Omar ibn al-Khattaab (RA) zei: “Een man bidt 60 jaar, en geen enkele buiging wordt van hem geaccepteerd.” De metgezellen vroegen: “Waarom?” Hij zei: “Het zijn slechts bewegingen die hij uitvoert.”
Ibn Hanbal (RA) zei: “Er komt een tijd, waarin mensen bidden, maar zij bidden niet.”
Gevreesd wordt dat dat inderdaad de tijd is waarin we nu leven, want hoe gaan wij in vergelijking met de metgezellen met ons gebed om? Het is meer iets voor ons, waar we vanaf moeten, hoe sneller, hoe beter…
De profeet (SAWS) zei: “Mensen die geen concentratie hebben in hun gebed, zij hebben er slechts de moeite aan overgehouden.”
Dus wij die ons gebed zo snel mogelijk willen afronden, omdat we nog honderd-en-een dingen willen doen, hebben er eigenlijk niks aan, behalve dat we moeite voor niks hebben gedaan. Als er in de Qor’aan wordt gesproken over het gebed, staat er nergens zoiets als: “Bidt!” Maar altijd: “…en onderhoudt het gebed…”, (Soerat al-Moezzamil: Aya 20)
In het Arabisch, staat er ‘wa aqimo assalaat’, waarbij qim inhoudt dat je datgene perfect maakt, je doet je best dat het er prachtig uit gaat zien, kwalitatief ook goed in elkaar zit, je onderhoudt het dus. Zo ook met het gebed, het moet perfect zijn, het moet prachtig zijn, wij moeten het onderhouden, de tijden in de gaten houden en een maat voor de kwaliteit is onze concentratie, want hoe hoger je concentratie, des te beter jouw gebed.
Hoe onderhield de profeet (SAWS) zijn gebed?
De profeet (SAWS) zei altijd: “Bilaal, ontspan ons ermee.”
Bedoeld wordt dus het gebed. Dus de profeet (SAWS) zag het gebed als een ontspanning voor hem en alle moslims om hem heen, in tegenstelling tot ons, wij zien het als een last, waar we zo snel mogelijk vanaf willen zijn, want anders mis je die film, of anders kom je daar te laat, of anders krijg je gezeik met die of anders…
Hij (SAWS) zei ook: “Het allerliefste in mijn leven is het gebed.”
Stel jezelf eens deze vraag: Wat is het allerliefste in mijn leven? Je geld? Je vrouw of man? Je opleiding? Helaas zullen slechts weinig van ons hetzelfde als onze boodschapper (SAWS) antwoorden. Moge Allah Sub’hana Wata’Ala ons vergeven en ons op zijn pad leiden.
Rabi3a ibn Ka3b (RA) zei: “Ik hoorde de Profeet tijdens zijn buiging zeggen: “O Allah, mijn gehoor, zicht, hersens, botten en zenuwen zijn allemaal tot U gericht."
Subhan’Allah, alles bij de Profeet (SAWS), is bij hem tot Allah Subhana Wata’Ala gericht, het toppunt van concentratie. Denk je eens in, als jij deze zin tijdens jouw gebed zou zeggen, spreek je dan de waarheid? Je zou nu misschien denken dat alleen de profeet zo geconcentreerd tijdens zijn gebeden was, maar de metgezellen vertellen ons meer over gebeden van andere metgezellen.
Soufiane at-Tawri: “Als je at-Tawri zag bidden, dacht je dat hij op dat moment zal overlijden!”
Zo geconcentreerd was hij bezig met zijn gebeden, hij heeft de echte betekenis van de volgende overlevering begrepen: “Bidt het gebed van iemand die afscheid neemt.”
Dus afscheid van dit leven. Als jij wist dat het gebed wat je nu zal verrichten, jouw laatste gebed zal zijn: Hoe zal dat gebed dan zijn? Zal er ooit iemand zijn die zoiets over ons kan zeggen? Het ligt helemaal aan jezelf!
Sadam al-Asam, een grote islamitisch geleerde, moge Allah Subhana Wata’Ala tevreden met hem zijn, werd ooit gevraagd: “Hoe bidt jij?” Hij antwoordde: “Ik bid alsof de Ka’ba voor mij staat, en de siraat (lijn) waar we op de Dag des Oordeels overheen zullen gaan, hangend boven het vuur (van de hel) onder mijn voeten, en het paradijs aan mij linkerkant, en het vuur aan mijn rechterkant, en alsof de engels des doods voor mij staat, en de boodschapper (SAWS) achter mij staat. Als ik Allahu Akbar zeg, dan weet ik dat er niemand groter is dan Allah Subhana Wata’Ala, en de Qor’aan lees ik uit het diepste van mijn hart. Ik buig verkleind, en doe mijn soejoed vernederd tegenover Hem, en richt me volledig tot Allah Subhana Wata’Ala, en groet daarna. En ik weet niet of mijn gebed is aanvaard of niet…”
Subhan’Allah, al deze concentratie, en hij twijfelde nog aan zijn gebed of het nu wel of niet is geaccepteerd, en hij zit er ook erg mee. Stel jezelf de vraag na elk gebed, zal dit gebed van mij zijn geaccepteerd? Of: Welk deel van dit gebed is van mij geaccepteerd?
De profeet (SAWS) zei: “Een man bidt een gebed, en er wordt slechts de helft van geaccepteerd, of een kwart, of een achtste, of….”
Hoeveel is van jou geaccepteerd? 100%? De helft? Een kwart?
Iemand anders die ook een bijzonder hoge concentratie tijdens het gebed had was Omar ibn az-Zoubair (RA). Deze man was de kleinzoon van Abu-Bakr (RA), zijn moeder was Asmaa’ bint Abou bakr (RA), zijn tante Aicha (RA), de vrouw van de profeet (SAWS). Omar had een gevaarlijke ziekte aan zijn been, waardoor zijn been geamputeerd moest worden. Ze stelden voor om hem te verdoven met verdovingsmiddelen, een drug, maar hij weigerde. Hij zei ik heb wat beters: “Ik ga bidden, en wacht totdat ik in mijn soejoed ben, doe dan wat je wil. Omar (RA) begon aan zijn gebed, met een wonderbaarlijke concentratie, hij boog, stond weer op, en ging toen naar zijn soejoed, even later begonnen ze met een zaag (!) zijn been eraf te zagen en het enige wat ze van hem hoorden was: “Laa ilaaha illa Allah, Astaghfiro Allah, Alhamdolillaah, Allahu Akbar…” En geen enkele schreeuw of iets dergelijks, zij gingen door, totdat de been ernstig begon te bloeden, waardoor ze met een pan heet water aankwamen, om het te verhelpen. Omar (RA) was toen buiten bewustzijn. Toen hij wakker werd, zei hij: “Bij Allah, ik heb niks gemerkt, totdat het hete water aan mijn been werd gezet.”
Masha’Allah! Geen woorden voor, hoe kan iemand zo ver weg zijn, zo dichtbij Allah zijn, dat als zelfs je been wordt weggehaald, je er niks van merkt?
Een laatste voorbeeld is Ali ibn abi-Taleb (RA). Als hij zich voorbereidde voor het gebed, tijdens zijn wassing, werd hij geel, en zo zenuwachtig, dat de metgezellen hem vroegen: “Ali, is alles goed met jou?” Hij antwoordde: “Weten jullie niet tussen wiens handen ik ga staan?”
Hebben wij dit aspect eigenlijk wel door? Dat we tijdens het gebed voor Allah Subhana Wata’Ala staan?
De mensen die het gebed verrichten kun je onderverdelen in 5 verschillende categorieën:
1- Hij die niet op tijd bidt, de wassing niet of slecht heeft verricht, de zuilen ervan verkeerd uitvoert, en geen concentratie heeft tijdens het gebed. Je kunt je wel indenken dat dit het slechtste niveau van een biddende is. Hij zal op de dag des oordeels ondervraagt worden naar de manier van verrichten van het gebed.
2- Bidt op tijd, goede wassing, de zuilen zijn ook goed, maar geen concentratie. Deze wordt op de dag des oordeels ook ondervraagt, maar minder streng dat de eerste, maar ook hij zal een straf ondervinden.
3- Bidt op tijd, wassing is perfect, de zuilen ook, hij is geconcentreerd, maar de duivel komt hem storen, dan doet hij zijn uiterste best om toch weer zijn concentratie terug te krijgen, en dat lukt, maar de duivel komt weer, weer wordt hij gestoord. Je zou kunnen zeggen dat deze persoon, met twee dingen tegelijk bezig is: zijn gebed, en een ‘jihad’, dus hij doet zijn best om zijn concentratie terug te krijgen. Mogelijk verkeren de meesten van ons in veel van hun gebeden in een soortgelijke staat. Deze persoon, heeft voor zijn gebed een dubbele beloning: een voor zijn gebed, en een voor zijn ‘jihad’.
4- Op tijd, de wassing is goed, en de zuilen ook. De concentratie is constant, en perfect. Je zou zeggen dat dit de hoogste is, en waar zou de vijfde voor zou zijn? Dit is inderdaad een hoog niveau, het is erg goed om tijdens je gebed in zo’n staat te verkeren, hij wordt ook wel de dierbare van Allah genoemd.
Maar er is meer:
5- Jouw hart is bij Allah Subhana Wata’Ala, en je bent helemaal niet meer op deze wereld aanwezig. Je bent volkomen bezig met jouw gebed. Bij Allah Subhana Wata’Ala. Alleen jij en Allah, dit is wat de profeet (SAWS) bedoelde met: “Het allerliefste in mijn leven is het gebed.”
Laten we naar onszelf kijken. Hoe vaak per dag, halen wij nummertje 4? Hoe vaak per dag maak je mee, wat de echte waarde is van deze vorm van aanbidding. Hoe vaak per dag maak je mee, wat deze belangrijke vorm van aanbidding, wat in de hemel verplicht is gesteld, inhoudt? En daar tegenover staat, hoe vaak per dag haal je nummer 1 en 2? En het moeilijkste: hoe vaak in je leven, heb je 5 meegemaakt? Wordt het niet eens tijd om je imaan te vergroten, door kennis op te doen en jezelf zo nu en dan dwingen de Qor’aan te pakken, extra gebeden te verrichten en harder vechten tegen de sjaitaan. Doe eens je best om toch die ene keer nummer 5 mee te maken, de hele wereld achter je te laten en zodat alleen jij en Allah Subhana Wata’Ala er nog zijn. Want als jij dat 1 keer heb meegemaakt, zul je het nooit anders willen hebben.
En nu komt de belangrijkste vraag: “Hoe concentreer ik me op het gebed?”
In de Naam van Allah. De Barmhartige en de Meest Genadevolle.
Iedereen weet wel dat we tijdens ons gebed concentratie nodig hebben, en dat dat erg belangrijk is. Maar zoals we in de praktijk vijf keer per dag merken, is dat niet altijd even makkelijk om dit ook inderdaad na te komen. Vaak vragen wij ons af: Hoe kunnen we onze concentratie tijdens het gebed verbeteren?
In het onderstaande stuk zal er wat dieper worden ingegaan op deze vraag, zodat je dat in de praktijk kunt gaan uitvoeren, Insha’Allah. Laten we eerst kijken naar voorbeelden van mensen die geen concentratie hebben…
In de tijd van de profeet (SAWS) liep er eens een man de moskee binnen, bad twee buigingen, en ging de profeet (SAWS) groeten, die tegen hem zei: “Ga terug, en bidt, want je hebt niet gebeden.” De man ging inderdaad terug, en deed zijn gebed opnieuw, ging weer naar de profeet (SAWS), die weer zei: “Ga terug en bidt, want je hebt niet gebeden.” De man deed hetzelfde, kwam terug naar de Mohammed (SAWS) en voor de derde keer zei de profeet (SAWS): “Ga terug en bidt, want je hebt niet gebeden.” De man antwoordde verontwaardigd: “Bij Degene die jou de waarheid heeft gezonden, ik kan niet beter dan wat u net heeft gezien!”
De profeet (SAWS) zei: “Zeg Allahu Akbar, lees de Qor’aan, en buig, totdat je stabiel bent, sta weer op, totdat je stabiel bent. Kniel totdat je stabiel bent. Zit, totdat je stabiliseert, en kniel totdat je stabiliseert.”
Hiervan leren wij dat wij rustig aan moeten bidden, dit zal onze concentratie verhogen, en niet dat juist tijdens het gebed de gekste dingen binnenschieten: Ik moet nog schoonmaken, ik moet die nog bellen, oh jah, dat moet ik tegen haar nog zeggen en ga zo maar door…
Omar ibn al-Khattaab (RA) zei: “Een man bidt 60 jaar, en geen enkele buiging wordt van hem geaccepteerd.” De metgezellen vroegen: “Waarom?” Hij zei: “Het zijn slechts bewegingen die hij uitvoert.”
Ibn Hanbal (RA) zei: “Er komt een tijd, waarin mensen bidden, maar zij bidden niet.”
Gevreesd wordt dat dat inderdaad de tijd is waarin we nu leven, want hoe gaan wij in vergelijking met de metgezellen met ons gebed om? Het is meer iets voor ons, waar we vanaf moeten, hoe sneller, hoe beter…
De profeet (SAWS) zei: “Mensen die geen concentratie hebben in hun gebed, zij hebben er slechts de moeite aan overgehouden.”
Dus wij die ons gebed zo snel mogelijk willen afronden, omdat we nog honderd-en-een dingen willen doen, hebben er eigenlijk niks aan, behalve dat we moeite voor niks hebben gedaan. Als er in de Qor’aan wordt gesproken over het gebed, staat er nergens zoiets als: “Bidt!” Maar altijd: “…en onderhoudt het gebed…”, (Soerat al-Moezzamil: Aya 20)
In het Arabisch, staat er ‘wa aqimo assalaat’, waarbij qim inhoudt dat je datgene perfect maakt, je doet je best dat het er prachtig uit gaat zien, kwalitatief ook goed in elkaar zit, je onderhoudt het dus. Zo ook met het gebed, het moet perfect zijn, het moet prachtig zijn, wij moeten het onderhouden, de tijden in de gaten houden en een maat voor de kwaliteit is onze concentratie, want hoe hoger je concentratie, des te beter jouw gebed.
Hoe onderhield de profeet (SAWS) zijn gebed?
De profeet (SAWS) zei altijd: “Bilaal, ontspan ons ermee.”
Bedoeld wordt dus het gebed. Dus de profeet (SAWS) zag het gebed als een ontspanning voor hem en alle moslims om hem heen, in tegenstelling tot ons, wij zien het als een last, waar we zo snel mogelijk vanaf willen zijn, want anders mis je die film, of anders kom je daar te laat, of anders krijg je gezeik met die of anders…
Hij (SAWS) zei ook: “Het allerliefste in mijn leven is het gebed.”
Stel jezelf eens deze vraag: Wat is het allerliefste in mijn leven? Je geld? Je vrouw of man? Je opleiding? Helaas zullen slechts weinig van ons hetzelfde als onze boodschapper (SAWS) antwoorden. Moge Allah Sub’hana Wata’Ala ons vergeven en ons op zijn pad leiden.
Rabi3a ibn Ka3b (RA) zei: “Ik hoorde de Profeet tijdens zijn buiging zeggen: “O Allah, mijn gehoor, zicht, hersens, botten en zenuwen zijn allemaal tot U gericht."
Subhan’Allah, alles bij de Profeet (SAWS), is bij hem tot Allah Subhana Wata’Ala gericht, het toppunt van concentratie. Denk je eens in, als jij deze zin tijdens jouw gebed zou zeggen, spreek je dan de waarheid? Je zou nu misschien denken dat alleen de profeet zo geconcentreerd tijdens zijn gebeden was, maar de metgezellen vertellen ons meer over gebeden van andere metgezellen.
Soufiane at-Tawri: “Als je at-Tawri zag bidden, dacht je dat hij op dat moment zal overlijden!”
Zo geconcentreerd was hij bezig met zijn gebeden, hij heeft de echte betekenis van de volgende overlevering begrepen: “Bidt het gebed van iemand die afscheid neemt.”
Dus afscheid van dit leven. Als jij wist dat het gebed wat je nu zal verrichten, jouw laatste gebed zal zijn: Hoe zal dat gebed dan zijn? Zal er ooit iemand zijn die zoiets over ons kan zeggen? Het ligt helemaal aan jezelf!
Sadam al-Asam, een grote islamitisch geleerde, moge Allah Subhana Wata’Ala tevreden met hem zijn, werd ooit gevraagd: “Hoe bidt jij?” Hij antwoordde: “Ik bid alsof de Ka’ba voor mij staat, en de siraat (lijn) waar we op de Dag des Oordeels overheen zullen gaan, hangend boven het vuur (van de hel) onder mijn voeten, en het paradijs aan mij linkerkant, en het vuur aan mijn rechterkant, en alsof de engels des doods voor mij staat, en de boodschapper (SAWS) achter mij staat. Als ik Allahu Akbar zeg, dan weet ik dat er niemand groter is dan Allah Subhana Wata’Ala, en de Qor’aan lees ik uit het diepste van mijn hart. Ik buig verkleind, en doe mijn soejoed vernederd tegenover Hem, en richt me volledig tot Allah Subhana Wata’Ala, en groet daarna. En ik weet niet of mijn gebed is aanvaard of niet…”
Subhan’Allah, al deze concentratie, en hij twijfelde nog aan zijn gebed of het nu wel of niet is geaccepteerd, en hij zit er ook erg mee. Stel jezelf de vraag na elk gebed, zal dit gebed van mij zijn geaccepteerd? Of: Welk deel van dit gebed is van mij geaccepteerd?
De profeet (SAWS) zei: “Een man bidt een gebed, en er wordt slechts de helft van geaccepteerd, of een kwart, of een achtste, of….”
Hoeveel is van jou geaccepteerd? 100%? De helft? Een kwart?
Iemand anders die ook een bijzonder hoge concentratie tijdens het gebed had was Omar ibn az-Zoubair (RA). Deze man was de kleinzoon van Abu-Bakr (RA), zijn moeder was Asmaa’ bint Abou bakr (RA), zijn tante Aicha (RA), de vrouw van de profeet (SAWS). Omar had een gevaarlijke ziekte aan zijn been, waardoor zijn been geamputeerd moest worden. Ze stelden voor om hem te verdoven met verdovingsmiddelen, een drug, maar hij weigerde. Hij zei ik heb wat beters: “Ik ga bidden, en wacht totdat ik in mijn soejoed ben, doe dan wat je wil. Omar (RA) begon aan zijn gebed, met een wonderbaarlijke concentratie, hij boog, stond weer op, en ging toen naar zijn soejoed, even later begonnen ze met een zaag (!) zijn been eraf te zagen en het enige wat ze van hem hoorden was: “Laa ilaaha illa Allah, Astaghfiro Allah, Alhamdolillaah, Allahu Akbar…” En geen enkele schreeuw of iets dergelijks, zij gingen door, totdat de been ernstig begon te bloeden, waardoor ze met een pan heet water aankwamen, om het te verhelpen. Omar (RA) was toen buiten bewustzijn. Toen hij wakker werd, zei hij: “Bij Allah, ik heb niks gemerkt, totdat het hete water aan mijn been werd gezet.”
Masha’Allah! Geen woorden voor, hoe kan iemand zo ver weg zijn, zo dichtbij Allah zijn, dat als zelfs je been wordt weggehaald, je er niks van merkt?
Een laatste voorbeeld is Ali ibn abi-Taleb (RA). Als hij zich voorbereidde voor het gebed, tijdens zijn wassing, werd hij geel, en zo zenuwachtig, dat de metgezellen hem vroegen: “Ali, is alles goed met jou?” Hij antwoordde: “Weten jullie niet tussen wiens handen ik ga staan?”
Hebben wij dit aspect eigenlijk wel door? Dat we tijdens het gebed voor Allah Subhana Wata’Ala staan?
De mensen die het gebed verrichten kun je onderverdelen in 5 verschillende categorieën:
1- Hij die niet op tijd bidt, de wassing niet of slecht heeft verricht, de zuilen ervan verkeerd uitvoert, en geen concentratie heeft tijdens het gebed. Je kunt je wel indenken dat dit het slechtste niveau van een biddende is. Hij zal op de dag des oordeels ondervraagt worden naar de manier van verrichten van het gebed.
2- Bidt op tijd, goede wassing, de zuilen zijn ook goed, maar geen concentratie. Deze wordt op de dag des oordeels ook ondervraagt, maar minder streng dat de eerste, maar ook hij zal een straf ondervinden.
3- Bidt op tijd, wassing is perfect, de zuilen ook, hij is geconcentreerd, maar de duivel komt hem storen, dan doet hij zijn uiterste best om toch weer zijn concentratie terug te krijgen, en dat lukt, maar de duivel komt weer, weer wordt hij gestoord. Je zou kunnen zeggen dat deze persoon, met twee dingen tegelijk bezig is: zijn gebed, en een ‘jihad’, dus hij doet zijn best om zijn concentratie terug te krijgen. Mogelijk verkeren de meesten van ons in veel van hun gebeden in een soortgelijke staat. Deze persoon, heeft voor zijn gebed een dubbele beloning: een voor zijn gebed, en een voor zijn ‘jihad’.
4- Op tijd, de wassing is goed, en de zuilen ook. De concentratie is constant, en perfect. Je zou zeggen dat dit de hoogste is, en waar zou de vijfde voor zou zijn? Dit is inderdaad een hoog niveau, het is erg goed om tijdens je gebed in zo’n staat te verkeren, hij wordt ook wel de dierbare van Allah genoemd.
Maar er is meer:
5- Jouw hart is bij Allah Subhana Wata’Ala, en je bent helemaal niet meer op deze wereld aanwezig. Je bent volkomen bezig met jouw gebed. Bij Allah Subhana Wata’Ala. Alleen jij en Allah, dit is wat de profeet (SAWS) bedoelde met: “Het allerliefste in mijn leven is het gebed.”
Laten we naar onszelf kijken. Hoe vaak per dag, halen wij nummertje 4? Hoe vaak per dag maak je mee, wat de echte waarde is van deze vorm van aanbidding. Hoe vaak per dag maak je mee, wat deze belangrijke vorm van aanbidding, wat in de hemel verplicht is gesteld, inhoudt? En daar tegenover staat, hoe vaak per dag haal je nummer 1 en 2? En het moeilijkste: hoe vaak in je leven, heb je 5 meegemaakt? Wordt het niet eens tijd om je imaan te vergroten, door kennis op te doen en jezelf zo nu en dan dwingen de Qor’aan te pakken, extra gebeden te verrichten en harder vechten tegen de sjaitaan. Doe eens je best om toch die ene keer nummer 5 mee te maken, de hele wereld achter je te laten en zodat alleen jij en Allah Subhana Wata’Ala er nog zijn. Want als jij dat 1 keer heb meegemaakt, zul je het nooit anders willen hebben.
En nu komt de belangrijkste vraag: “Hoe concentreer ik me op het gebed?”