Waarom de VS Iran viseren
door Ludo De Brabander
De Iraanse bevolking heeft Mahmoed Ahmadinejad verkozen tot nieuwe president. Ahmadinejad is een nationalist en houdt vast aan de verwezenlijkingen van de islamitische revolutie. In het buitenland wordt zijn verkiezing met argwaan bekeken, zeker in de VS. Daar worden al enkele maanden allerlei scenario’s getekend om de Iraanse leiding ten val te brengen en te vervangen door een pro-westers regime.
Officieel draait het (opnieuw) om massavernietigingswapens, in werkelijkheid zijn daarnaast de Israëlische belangen, olie, oliedistributie en de nog altijd gevreesde invloed van de politieke islam in het geding.
Iran is een van de drie landen die Bush in zijn beruchte ‘state of the Union’ van 29 januari 2002 bedacht met de term ‘as van het kwaad’. Tegen een ander lid van de as, Irak, is alvast een oorlog gestart die weliswaar gauw een einde heeft gemaakt aan het Saddam-regime, maar niet zo gemakkelijk te beëindigen is. Deze oorlog heeft al tientallen miljarden dollars gekost en vele duizenden mensenlevens. Toch aarzelt Washington niet om opnieuw militaire plannen te smeden die ditmaal Iran op de knieën moet bedwingen. De onderzoeksjournalist Seymour Hersh onthulde in januari 2005 dat er al zeker sinds de zomer van 2004 speciale VS-eenheden met de hulp van Pakistaanse inlichtingendiensten verkenningsoperaties in Iran uitvoeren.(1) Ze moeten nucleaire, chemische en raketsites lokaliseren zodat deze later met precisieaanvallen en commandoraids kunnen worden uitgeschakeld. Daarnaast rekent men er op dat een beperkte aanval op Iran het regime aan het wankelen kan brengen. Voor de hele operatie werken de VS intens samen met Israël, dat al enige ervaring heeft met dat soort militaire acties. In 1981 bombardeerden Israëlische vliegtuigen de Iraakse nucleaire reactor in Osirak.
Islamitische revolutie
Iran kwam voor het eerst in het VS-vizier toen de gevreesde Sjah Mohammad Reza Pahlavi na een volksopstand in januari 1979 het land moest ontvluchten. De Sjah was een trouwe westerse bondgenoot, met een sterke moderniseringsdrift die de rol van de islam in de staat wilde inperken. De opstand was in de eerste plaats een reactie op het despotisch regime van de Sjah en zijn gevreesde (geheime politie) Savak, maar kreeg al gauw een anti-westerse dimensie. De Iranezen waren nog niet vergeten dat de verkozen regering van eerste minister Mohammad Mossadeq in 1953 omver werd gegooid door een Brits-Amerikaanse geheime operatie (Operation Ajax) om zo de in het buitenland verblijvende dictator Mohammad Reza Pahlevi terug op de troon te krijgen. In november 1979 bezetten studenten en aanhangers van Khomeini de VS-ambassade in Teheran. Ditmaal werden de VS ervan beschuldigd de Sjah verder te steunen en ook anti-revolutionaire activiteiten aan te moedigen. De gijzelingsactie zou 444 dagen duren en de relaties tussen beide landen tot een dieptepunt doen zakken. De geestelijke leider (faqih, ‘leider van de revolutie&rsquo
, Ayatollah Khomeini gebruikte de gijzelingsactie om zich te ontdoen van de progressieve en nationalistische krachten van de revolutie om zo een conservatief theocratisch regime te installeren.
Ondanks (of dankzij) de oorlog die Irak in 1980 overmoedig startte tegen Iran, bleef het islamitisch revolutionair idealisme overeind. Tijdens de oorlog bleek hoe geïsoleerd Teheran stond. Verschillende westerse landen, de Sovjetunie, Koeweit, Saudi-Arabië en andere Arabische staten schoten Irak ter hulp met wapens en militair materieel. De VS namen aanvankelijk een neutrale positie in maar toen Irak in 1982 zwaar werd teruggeslagen kreeg het de steun van de VS. Het was de huidige minister van Defensie, Donald Rumsfeld (toen adviseur), die eind 1983 de handen ging schudden met Saddam Hoessein, waarbij hij een brief van president Reagan overhandigde met het voorstel om militair samen te werken.(2) Iran van zijn kant kreeg internationaal geen gehoor voor zijn protesten over de massale inzet van chemische wapens door het Irakees leger. Vanaf 1987 groeide de confrontatie tussen de VS-marine en Iraanse troepen. Een VS-marineschip zou per ongeluk een Iraans burgervliegtuig (3 juli 1988) uit de lucht schieten waarbij 290 mensen omkwamen. De VS bekenden helemaal kleur toen de neutrale olietankers richting Irakese havens onder VS-vlag begonnen varen. Aan de andere kant leverden de VS ook wapens aan Iran (Iran-Contra affaire).
Lees verder op:
http://www.uitpers.be/artikel_view.php?id=1079