Scottie
29-11-2003, 15:44
Nou, nu hebben we er twee: de Bijbel, "Kees de jongen" en ach, u vergeet ik nog dat achtenswaardige boek dat op de tijdbalk tussen de Bijbel en Kees hoort, de Koran.
Ik heb het onlangs gelezen en ik vond het prachtig. Al lezend voelde ik me weer een jongen, vol dromen, vol reddingsfantasieen en vol plannn. Wel moeilijk soms, want de schrijver gebruikt een aparte stijl om Kees' zijn fantasieen en gedachten te beschrijven; heel kort en in krachtige zinnen.
Het gaat wel allemaal niet over Marokko, maar ja, het kan niet altijd feest zijn ...
Scottie.
'Kees de Jongen is een heilig boek'
Regisseur André van Duren verfilmde roman van Theo Thijssen
Door Jackie Smeets
Met fluwelen handschoentjes moest de roman 'Kees de Jongen' van Theo Thijssen aangepakt worden. Maar hoe kon het ook anders. Het boek, verschenen in 1923, is de eeuwige lieveling van een deel van de lezende natie en heeft fans als wijlen Simon Carmiggelt en hooggeleerd literair criticus Kees Fens. Het werk uit een vorige eeuw zette nota bene volwassen mensen twee jaar geleden nog aan tot de organisatie van zoiets absurds als een Dag van de Zwembadpas, geheel gewijd aan de 'biezondere manier van lopen' waarmee hoofdpersoon Kees Bakels de wereld toonde dat hij beslist geen gewone jongen was.
Amsterdam - De roman, boordevol met jongenspsychologie voor volwassenen, heeft een soort onaantastbare sfeer en schoonheid die vele generaties zich eigen hebben gemaakt. ,,Een soort heiligheid die maakt dat het bijna onmogelijk is er een film van te maken,'' aldus regisseur André van Duren.
'Kees de Jongen' verhaalt over de 12-jarige Kees Bakels, zoon van kleine middenstanders aan de voet van de Jordanese Westertoren (net als schoolmeester Theo Thijssen zelf). Zijn ouders hebben een schoenwinkel. Kees is de held in zijn eigen dromen, hij wil voort. Maar na het overlijden van zijn vader aan tbc voelt hij de adem van de realiteit steeds heter worden.
Het gedetailleerd verwoorden van Kees' rijke en tevens bizarre gedachtenwereld, waarin zijn geldingsdrang geen grenzen kent, maakt het boek tot op de dag van vandaag herkenbaar en universeel. De aaneenrijging van anekdotes, nu eens droom dan weer werkelijkheid, in dertig hoofdstukken en met zo'n negentig verhaallijntjes, zonder plot, stelt filmmakers bij voorbaat voor een groot probleem. Het script is dan ook meer dan tien jaar in ontwikkeling geweest.
Locatie
De keuze van de locatie is bepalend voor een dergelijke literaire verfilming. Van Duren had het aanvankelijk in een fictieve stad willen filmen. ,,Dan kun je het boek meer naar je hand zetten.'' Maar producent Matthijs van Heijningen, die in 1984 tekende voor 'Ciske de Rat', stond pertinent op verfilming in Amsterdam zelf.
,,Daardoor moesten we noodgedwongen heel dicht bij het boek blijven. Een voice-over projecteert de gedachten van Kees op de kijker, waarmee je de taal uit het boek letterlijk over kunt brengen. Sommige fantasieën hebben we sterk uitvergroot, zoals de schermscène met zijn sportleraar, om zo te verbeelden wat voor een opschepper hij innerlijk is. Met opzet laten we naar het einde toe fantasie en werkelijkheid meer door elkaar lopen.''
Ook de straten, gebouwen én sociale context moesten kloppen. Een titanenklus, ondanks dat er redelijk veel historische panden bewaard zijn gebleven in Amsterdam. Café De Reiger, toentertijd eigendom van oom Dirk en tante Jeanne Thijssen, is nog volop in bedrijf en diende alleen een beetje verkleind voor de set. De Eerste Leliedwarsstraat, waar in het geboortehuis van Theo Thijssen sinds 1995 het Theo Thijssen Museum is gehuisvest, werd omgetoverd tot de straat waar Kees in zijn jeugd rondbanjerde, al dan niet in zwembadpas.
De school van Kees en zijn gedroomde geliefde Rosa is een oude hbs aan het Roelof Hartplein. Via animatietechnieken is zelfs het in 1929 afgebrande Paleis voor Volksvlijt aan het Frederiksplein wedergekeerd. Dankzij dezelfde animatietechnieken zien we doorkijkjes op Amsterdam zoals die door pionier-fotografen als Jacob Olie en Breitner al waren bevroren in de tijd.
Goude oude tijd
Van Duren, die eerder de in de Middeleeuwen spelende film 'Mariken' afleverde, houdt van de 'periode-film'. ,,Ik kan dan makkelijker het thema afbakenen. Het n? is te groot en verwarrend, maakt het moeilijk om te selecteren.'' Hij weerlegt dat hij daarmee schuilt in het verlangen naar 'die goede oude tijd'. In dat opzicht vindt hij zijn film afwijken van jongensboek-films als 'Kruimeltje', 'Pietje Bell' en 'Dik Trom'.
,,Het is geen kinderfilm. Niks cliché-kitsch. Het leven was toen helemaal niet eenvoudiger of veiliger. Wij overschatten onze eigen tijd. Men bouwde spoorwegen, metrostelsels en prachtige gebouwen. De middenstand had keurig verzorgde winkeltjes met uithangborden. Het is een cliché te denken dat de kinderen allemaal straatarme schoffies waren.''
,,Het gezin raakte in die tijd wel ontwricht na de dood van vader Bakels, maar belandde vervolgens niet aan de bedelstaf, maar in de nog steeds respectabele Pijp. Los van die historische context, wilden ook de mensen in die tijd groots en meeslepend leven. Kees wil hogerop, koestert zich in aanwezigheid van de hogere klasse. Dat is niet veranderd, ook niet door de komst van de computer. 'Kees de Jongen' is een psychologische karakterroman voor volwassenen, vol met verfijnde nuances. Kees is voor iedereen herkenbaar.''
Ik heb het onlangs gelezen en ik vond het prachtig. Al lezend voelde ik me weer een jongen, vol dromen, vol reddingsfantasieen en vol plannn. Wel moeilijk soms, want de schrijver gebruikt een aparte stijl om Kees' zijn fantasieen en gedachten te beschrijven; heel kort en in krachtige zinnen.
Het gaat wel allemaal niet over Marokko, maar ja, het kan niet altijd feest zijn ...
Scottie.
'Kees de Jongen is een heilig boek'
Regisseur André van Duren verfilmde roman van Theo Thijssen
Door Jackie Smeets
Met fluwelen handschoentjes moest de roman 'Kees de Jongen' van Theo Thijssen aangepakt worden. Maar hoe kon het ook anders. Het boek, verschenen in 1923, is de eeuwige lieveling van een deel van de lezende natie en heeft fans als wijlen Simon Carmiggelt en hooggeleerd literair criticus Kees Fens. Het werk uit een vorige eeuw zette nota bene volwassen mensen twee jaar geleden nog aan tot de organisatie van zoiets absurds als een Dag van de Zwembadpas, geheel gewijd aan de 'biezondere manier van lopen' waarmee hoofdpersoon Kees Bakels de wereld toonde dat hij beslist geen gewone jongen was.
Amsterdam - De roman, boordevol met jongenspsychologie voor volwassenen, heeft een soort onaantastbare sfeer en schoonheid die vele generaties zich eigen hebben gemaakt. ,,Een soort heiligheid die maakt dat het bijna onmogelijk is er een film van te maken,'' aldus regisseur André van Duren.
'Kees de Jongen' verhaalt over de 12-jarige Kees Bakels, zoon van kleine middenstanders aan de voet van de Jordanese Westertoren (net als schoolmeester Theo Thijssen zelf). Zijn ouders hebben een schoenwinkel. Kees is de held in zijn eigen dromen, hij wil voort. Maar na het overlijden van zijn vader aan tbc voelt hij de adem van de realiteit steeds heter worden.
Het gedetailleerd verwoorden van Kees' rijke en tevens bizarre gedachtenwereld, waarin zijn geldingsdrang geen grenzen kent, maakt het boek tot op de dag van vandaag herkenbaar en universeel. De aaneenrijging van anekdotes, nu eens droom dan weer werkelijkheid, in dertig hoofdstukken en met zo'n negentig verhaallijntjes, zonder plot, stelt filmmakers bij voorbaat voor een groot probleem. Het script is dan ook meer dan tien jaar in ontwikkeling geweest.
Locatie
De keuze van de locatie is bepalend voor een dergelijke literaire verfilming. Van Duren had het aanvankelijk in een fictieve stad willen filmen. ,,Dan kun je het boek meer naar je hand zetten.'' Maar producent Matthijs van Heijningen, die in 1984 tekende voor 'Ciske de Rat', stond pertinent op verfilming in Amsterdam zelf.
,,Daardoor moesten we noodgedwongen heel dicht bij het boek blijven. Een voice-over projecteert de gedachten van Kees op de kijker, waarmee je de taal uit het boek letterlijk over kunt brengen. Sommige fantasieën hebben we sterk uitvergroot, zoals de schermscène met zijn sportleraar, om zo te verbeelden wat voor een opschepper hij innerlijk is. Met opzet laten we naar het einde toe fantasie en werkelijkheid meer door elkaar lopen.''
Ook de straten, gebouwen én sociale context moesten kloppen. Een titanenklus, ondanks dat er redelijk veel historische panden bewaard zijn gebleven in Amsterdam. Café De Reiger, toentertijd eigendom van oom Dirk en tante Jeanne Thijssen, is nog volop in bedrijf en diende alleen een beetje verkleind voor de set. De Eerste Leliedwarsstraat, waar in het geboortehuis van Theo Thijssen sinds 1995 het Theo Thijssen Museum is gehuisvest, werd omgetoverd tot de straat waar Kees in zijn jeugd rondbanjerde, al dan niet in zwembadpas.
De school van Kees en zijn gedroomde geliefde Rosa is een oude hbs aan het Roelof Hartplein. Via animatietechnieken is zelfs het in 1929 afgebrande Paleis voor Volksvlijt aan het Frederiksplein wedergekeerd. Dankzij dezelfde animatietechnieken zien we doorkijkjes op Amsterdam zoals die door pionier-fotografen als Jacob Olie en Breitner al waren bevroren in de tijd.
Goude oude tijd
Van Duren, die eerder de in de Middeleeuwen spelende film 'Mariken' afleverde, houdt van de 'periode-film'. ,,Ik kan dan makkelijker het thema afbakenen. Het n? is te groot en verwarrend, maakt het moeilijk om te selecteren.'' Hij weerlegt dat hij daarmee schuilt in het verlangen naar 'die goede oude tijd'. In dat opzicht vindt hij zijn film afwijken van jongensboek-films als 'Kruimeltje', 'Pietje Bell' en 'Dik Trom'.
,,Het is geen kinderfilm. Niks cliché-kitsch. Het leven was toen helemaal niet eenvoudiger of veiliger. Wij overschatten onze eigen tijd. Men bouwde spoorwegen, metrostelsels en prachtige gebouwen. De middenstand had keurig verzorgde winkeltjes met uithangborden. Het is een cliché te denken dat de kinderen allemaal straatarme schoffies waren.''
,,Het gezin raakte in die tijd wel ontwricht na de dood van vader Bakels, maar belandde vervolgens niet aan de bedelstaf, maar in de nog steeds respectabele Pijp. Los van die historische context, wilden ook de mensen in die tijd groots en meeslepend leven. Kees wil hogerop, koestert zich in aanwezigheid van de hogere klasse. Dat is niet veranderd, ook niet door de komst van de computer. 'Kees de Jongen' is een psychologische karakterroman voor volwassenen, vol met verfijnde nuances. Kees is voor iedereen herkenbaar.''