INTERVIEW Protestleider Nawal Ben Aissa is het gezicht van demonstrerende Riffijnen, die zich al jaren achter gesteld voelen in Marokko. 'Eerdere protesten waren ook verboden. De historische mars van donderdag gaat door.'
In een aftands autootje scheurt Ahmed met een stuurse blik door de straten van Al Hoceima. Na weken onderduiken waagt de activist zich nu weer in de hoofdstad van de Rif om protestleidster Nawal Ben Aissa te spreken.
Hij is ongerust: ze neemt de telefoon niet op. In een café probeert Ahmed het nog een keer. Totdat een vriend hem waarschuwt zo snel mogelijk zijn biezen te pakken. "Ze houden ons hier in de gaten", vertelt Ahmed geschrokken, terwijl hij op een drafje naar buiten loopt, in zijn auto stapt en weer snel weg rijdt.
Tegen het vallen van de avond duikt ze op. Nawal Ben Aissa (36): "Dat ik nog wel vrij ben zegt niets. Ook ik kan elk moment worden opgepakt", vertelt zij onder een parasol op het strand even buiten de stad. De autoriteiten hebben Ben Aissa in het vizier, sinds zij vorige maand na de arrestatie van protestleider Nasser Zafzafi en andere activisten het gezicht werd van Hirak al-Shaabi (Volksbeweging).
Twee keer moest Ben Aissa naar het politiebureau komen waar zij naar eigen zeggen werd uitgescholden en geïntimideerd. Toch werd zij niet gearresteerd, wat sommige activisten de wenkbrauwen deed fronsen. Ben Aissa vermoedt dat de autoriteiten meer bewijs tegen haar zoeken en dat zij haar ontzien vanwege haar vier jongen kinderen. Een van hen, de 3-jarige Yanis, vraagt onder het spelen op het strand constant de aandacht van zijn moeder. Zij vertelt vol vuur over het aanstaande megaprotest.
Miljoenenmars
De nog door Zafzafi aangekondigde 'miljoenenmars' van donderdag moet volgens Ben Aissa namelijk het voorlopige hoogtepunt worden van bijna negen maanden protest naar aanleiding van de dood van Mohshin Fikri: de visverkoper uit Al Hoceima die om het leven kwam in een vuilniswagen toen hij een lading van zijn waar probeerde terug te krijgen die door de autoriteiten in beslag was genomen.
Voor veel Riffijnen, die zich al sinds jaar en dag achtergesteld voelen, was het de druppel: zij gingen de straat op om te demonstreren voor betere leefomstandigheden. Toch gaat het protest morgen vooral om de vrijlating van de honderden activisten die de afgelopen maanden zijn opgepakt. Een deel is net in hongerstaking gegaan. "Wij willen vooral dat familieleden van de gevangenen ruimte krijgen om te spreken. Maar als ik de kans krijg zal ik ook zeker mijn zegje doen", zegt Ben Aissa.
Ben Aissa, geboren en getogen in Al Hoceima, houdt haar eigen aandeel in de beweging liever bescheiden. Zij omschrijft haar afkomst als 'heel normaal'. Vader werkte in een winkeltje in de souk. Ben Aissa werd net als haar moeder huisvrouw. Haar echtgenoot rijdt in een van de vele 'petit taxi's'. Haar opa vocht net als vele anderen van zijn generatie onder Abdelkrim El Khattabi tegen de Spanjaarden.
Nieuwe strandtentjes en dure moskeeën
"Wij zetten de strijd van onze grootouders nu voort omdat wij nog steeds geen vrijheid, waardigheid en rechtvaardigheid hebben." De belofte van de Marokkaanse koning Mohamed VI om de Rif verder te ontwikkelen heeft daar volgens de protestleidster nog maar bar weinig aan veranderd. "Wij zien alleen nieuwe strandtentjes en dure moskeeën. Maar wij willen bedrijven en economische ontwikkeling."
Ook hernieuwde toezeggingen van de regering kunnen haar niet overtuigen. "Wij vertrouwen de regering niet. Ik wil vechten voor de toekomst van mijn kinderen in de Rif, zodat zij niet naar Europa hoeven." De mogelijke komst van de koning later deze maand naar het gebied, laat Ben Aissa enigszins onverschillig. "Ik hoop dat hij met een oplossing komt."
Het massaprotest donderdag is inmiddels door de autoriteiten verboden. Ben Aissa trekt zich er weinig van aan. "Al onze eerdere protesten waren ook verboden. En ook nu gaan wij gewoon demonstreren." Riffijnen uit heel Europa en elders uit de Rif zijn opgeroepen mee te demonstreren. Ben Aissa hoopt in Al Hoceima en omgeving tweehonderdduizend mensen de straat op te krijgen. "Veel Riffijnen kennen de protesten van Facebook, nu kunnen ze het zelf zien. Als dit enorme protest goed en vreedzaam kan verlopen, is dit een grote overwinning voor onze beweging."
https://www.trouw.nl/democratie/-ik-...ven-~a78e9d10/