REPORTAGE. Frans-Marokkaanse Hafida over hoe ze gedwongen werd om te trouwen
Liefde bestaat niet
Van onze redactrice
ANTWERPEN - ,,Als hij niet drinkt en niet rookt, is het goed. Liefde bestaat niet.'' Dat kreeg Hafida te horen toen ze tegen haar moeder zei dat ze niet wilde trouwen met de man die haar ouders voor haar hadden uitgekozen. Een half jaar geleden sloeg ze op de vlucht en sindsdien strijdt ze voor de verbreking van haar huwelijk.
IK ging met mijn familie op reis naar Marokko en zag dat er voorbereidingen werden getroffen voor een huwelijk. Ik vroeg aan mijn nicht voor wie dat was. Voor jou en je zus , antwoordde ze. Ik dacht dat het een grap was, ik kon absoluut niet geloven dat mij zoiets zou overkomen. Enkele dagen later zaten we met de hele familie in het salon. Twee jonge mannen werden aan mij en mijn zus voorgesteld als zijnde onze toekomstige echtgenoten. Ik kon het nog altijd niet geloven, het leek zo onwezenlijk. Maar toen ik naar mijn vader keek, besefte ik dat mijn nicht gelijk had gehad.''
Hafida B. (20) komt uit Frankrijk en leest, om haar emoties in bedwang te kunnen houden, haar levensverhaal af van een papier. Ze getuigt op een internationale conferentie over gedwongen huwelijken, schijnhuwelijken en kindhuwelijken georganiseerd door de Belgische delegatie van de parlementaire assemblee van de Raad van Europa.
,,Ik heb aan mijn moeder gevraagd om het huwelijk meteen te weigeren, maar ze zei dat ik gek was en dat het een lid van de familie was en ik het een eer moest vinden dat die man mijn hand had gevraagd. Als hij niet drinkt en niet rookt is het goed. Liefde bestaat niet ', zei ze. Ik was bang van mijn vader, maar toch vroeg ik hem hier niet mee door te gaan. Nog voor ik mijn mond open deed, zei hij: Mijn beslissing is genomen, ik kom er niet meer op terug'' , vertelt Hafida.
Het huwelijk van Hafida en haar zus ging in Marokko toch door. Omdat de mannen nog geen Franse verblijfspapieren hadden, moesten zij in Marokko blijven terwijl Hafida en haar zus met hun ouders terug meegingen naar Frankrijk. Hafida begon aan haar eerste jaar rechten aan de universiteit van Besançon.
,,Mijn vader vroeg ons om bij de gemeente alles in orde te brengen om de mannen naar hier te kunnen halen. We wilden hun overkomst boycotten door te zeggen dat de gemeente tegenwerkte en de papieren niet in orde geraakten. Maar hij had het door en deed het ten slotte zelf. We vertelden vader dat we wilden scheiden, hij sloeg ons. Toen de man van mijn zus overkwam, stortte ze in.''
Hafida en haar zus zochten hulp bij de vereniging Solidarité Femmes in Besançon. ,,We besloten thuis te vertrekken en zijn via Solidarité Femmes in een opvanghuis terecht gekomen. Alle bemiddelingspogingen mislukten, mijn ouders kozen voor de familie en tegen hun dochters. Op 9 februari dit jaar zijn we naar een opvanghuis in Montpellier verhuisd en verbraken we de banden met onze familie. Ik heb voor de rechtbank de procedure in gang gezet om mijn huwelijk en dat van mijn zus, dat telkens een gedwongen huwelijk was, te verbreken en nietig te laten verklaren. Maar de bankier van mijn bank gaf mijn ouders onze rekeninguittreksels - iets wat hij wettelijk niet had mogen doen - waardoor ze ons adres zijn te weten gekomen. Daardoor moesten we opnieuw verhuizen.''
Alle stappen die Hafida al had gedaan voor de verbreking van haar huwelijk, moest ze opnieuw doen. Zij en haar zus verblijven nu al in het vierde opvanghuis. Ook hier mogen ze maar drie maanden blijven, dan moeten ze weer een andere oplossing zoeken. Ondertussen is ze haar eerste jaar rechten opnieuw begonnen. Door alle huwelijksperikelen was ze in juni niet geslaagd. Daardoor heeft ze geen beurs meer om te studeren en dus ook nog eens financiële zorgen.
,,Ik ben nu een jaar bezig met te proberen mijn huwelijk te verbreken, maar het kan nog jaren duren. Bewijs maar eens voor de rechter dat ik gedwongen werd om te trouwen. Zo makkelijk is dat niet. Bovendien is de problematiek nog weinig bekend en moet je op zoek naar mensen die weten hoe ze dat moeten aanpakken.''
Het verhaal van Hafida getuigt van moed, want ze heeft al heel wat doodsbedreigingen gekregen van de familie van haar man en haar eigen familie. Tot overmaat van ramp werd Hafida ziek. ,,Enkele weken geleden is er kanker bij me ontdekt. Toch ben ik trots dat ik mijn vrijheid heb herwonnen. En ondanks mijn ziekte wil ik zoveel mogelijk getuigen om andere meisjes te waarschuwen.''
Hafida is zeker geen alleenstaand geval. Latifa Drif van de Franse organisatie Planning Familial , die in heel Frankrijk afdelingen heeft en strijdt voor gelijke rechten voor vrouwen, getuigde over hoe sterk het fenomeen van gedwongen huwelijken verspreid is. Sinds januari 2004 werden in de verschillende departementen tientallen gevallen gesignaleerd en de meisjes die bij de organisatie terechtkomen, zijn dan nog het topje van de ijsberg.
De bedoeling van de conferentie is ervaringen uit te wisselen en na te gaan welke adviezen geformuleerd kunnen worden om de strijd tegen dergelijke huwelijken aan te gaan. En om te sensibiliseren, want in heel wat landen is men zich nog nauwelijks bewust van de ernst van de problematiek van schijnhuwelijken en gedwongen huwelijken.
Gewezen Europarlementslid Patsy Sörensen is nochtans pessimistisch. Zij maakte als Europees parlementslid verschillende vergaderingen mee over het probleem. ,,De vraag die telkens weer wordt gesteld is of we wel kunnen optreden als EU tegen een gewoonterecht en een traditie en of alle gearrangeerde huwelijken wel zo slecht zijn. Je kunt alleen iets bereiken als er genoeg financiële middelen zijn en de nodige politieke wil aanwezig is.''
19/10/2004