INLEIDING
Acne vulgaris, kortweg acne genoemd, is de medische term voor jeugdpuistjes. Vrijwel iedereen krijgt in de puberteit acne. Bij de één zijn het enkele puistjes, bij de andere is het een uitgebreide huidaandoening die veel psychische problemen kan geven en het plezier in het dagelijks leven kan vergallen. Met veel puistjes ga je immers liever niet naar feestjes.
HOE ONTSTAAT HET?
Acne berust op een ontsteking van de talgklierfollikel. Bij het ontstaan van acne spelen verschillende factoren een rol. In de meeste gevallen begint acne in de puberteit, wanneer de huid onder invloed van hormonen allerlei veranderingen ondergaat. De talgklieren in het gezicht, op de rug en de borst worden groter en procuderen meer huidsmeer of talg, die bovendien dikker is van samenstelling. Indien er te veel talg wordt afgescheiden, kan het talg zich ophopen en de uitvoergang van de talgklier (de porie) verstopt raken. Deze talgophopingen worden meeëters of comedonen genoemd. Er zijn oppervlakkige meeëters (zwarte comedonen) en meer onderhuids gelegen meeëters (witte omedonen). De talgophoping wordt nog versterkt door toegenomen verhoorning van de uitvoergang van de talgklier, waardoor deze extra nauw wordt. Daarnaast bevinden zich in de talgklieren tal van bacteriën, die zich snel kunnen vermenigvuldigen en de talg omzetten in vetzuren. Door de opgehoopte talg en de irriterende vrije vetzuren zet de verstopte follikel steeds verder uit en scheurt uiteindelijk open. De irriterende stoffen komen in de aangrenzende huid terecht en veroorzaken een ontsteking. Hierdoor ontstaan pukkels en puistjes.
Sommige vormen van acne ontstaan door uitwendige factoren. Meestal gaat het om contact met stoffen die een verstopping van de talgklier veroorzaken, zoals bepaalde cosmetica. Verder moet hier gedacht worden aan olie-houdende of chloor-houdende producten in bepaalde beroepen en industrieën. Ook mechanische factoren (druk en wrijven) kunnen een bestaande acne verergeren. Voorbeelden hiervan zijn acne onder de kinrand van een helm en op het voorhoofd onder een voorhoofdsband. Ten slotte zijn er nog verschillende geneesmiddelen die aanleiding kunnen geven tot het ontstaan of verergeren van acne. Men moet hier vooral aan denken als acne plotseling optreedt of op een ongewone plaats op oudere leeftijd ontstaat. Tot deze geneesmiddelen behoren onder andere prednison en sommige middelen tegen tuberculose en epilepsie (vallende ziekte).
ACNE HEEFT NIETS TE MAKEN MET:
Het eten van verkeerd voedsel
Omdat acne vaak gepaard gaat met een vette huid, wordt nogal eens gedacht dat het voedsel het ontstaan van acne bevordert. Vooral varkensvlees, chocola en patat worden als deboosdoeners beschouwd. Het is nooit gelukt dit verband in etenschappelijk onderzoek aan te tonen. Ook voedselallergie speelt bij acne geen rol.
Een vitaminetekort
Het heeft dan ook geen zin vitaminepreparaten tegen acne te slikken.
Slechte hygiëne
Vaak denkt men dat acne hierdoor wordt veroorzaakt omdat de huid er zo "vies" uitziet en een vettig aspect heeft met meeëters, pukkels en puistjes. Ook dit is een fabel. Hygiëne houdt geen verband met acne. Overmatig wassen met water en zeep heeft geen zin en kan zelfs schadelijk zijn voor de huid.
Infecties
Acne is geen infectieziekte en wordt dus nooit van de ene mens op de andere overgedragen.
Transpiratie
Talgvorming en transpiratie hebben niets met elkaar te maken. Sterk transpireren heeft geen invloed op de ernst van acne.
Spanningen of stress
Eerder is het omgekeerde het geval: een ernstige acne kan aanzienlijke psychische spanning oproepen (minderwaardigheidsgevoel). Wel zijn er aanwijzingen dat een bestaande acne door stress kan verergeren.
