1. #1
    MVC Lid

    Reacties
    25
    16-08-2002

    Onduidelijkheid over foto's maken/ophangen etc. binnen de Islam ...

    Asalam alaikoum,

    Ik heb pas een vraag gesteld aan een broeder en zuster van ons over fotografie. Hoe staat de Islam tegenover het maken/ ophangen etc. van foto’s. Zij hebben me daarbij aardig op weg geholpen met de volgende informatie en links:


    http://63.175.194.25/index.php?ln=e...&QR=23354&dgn=3


    http://63.175.194.25/index.php?ln=e...&QR=10668&dgn=3


    Soukran ya goya RidouanSalih voor deze links!!!

    In de Naam van Allah, de Erbarmer de Meest Barmhartige.

    De regel met betrekking tot het maken van plaatjes van een levend wezen, of het nou een mens of dier is, is dat het haraam is. Het maakt niet uit of het plaatje drie-demensionaal, gefotografeerd, getekend op papier, muren, kleren etc.. is, omdat in saheeh overleveringen wordt vermeld dat het niet toegestaan is om een levend wezen af te beelden. De overleveringen vermelden tevens dat degenen die dit toch doen een zware straf boven het hoofd hangt, omdat zulke afbeeldingen kunnen leiden tot shirk. Mensen kunnen namelijk met respect voor deze afbeeldingen staan, zich vernederend gedragen tegenover hen, zich trekken tot hen en ze vereren op een manier die alleen Allah de Verhevene toekomt.

    Het tekenen van levende wezens is ook verboden omdat het een soort van concurreren tegen Allah de Verhevene zijn creatie is en omdat er verleidingen bestaan in het tekenen van bepaalde soorten afbeeldingen, zoals plaatjes van actrices, naakte en zogenaamde mooie vrouwen.

    Tussen de overleveringen die vermelden dat het maken van zulke afbeeldingen haraam zijn, zit ook de hadeeth van Ibn 'Abaas (moge Allah tevreden met hem zijn), hij zei: Ik hoorde de boodschapper van Allah (vrede en zegening van Allah zij met hem) zeggen: "Degene die een afbeelding maakt in deze wereld, zal gevraagd worden om er leven in te blazen op de Dag Der Opstanding en dit zal hij nooit kunnen." Hij (Ibn 'Abbaas) vertelde ook dat de boodschapper van Allah (vrede en zegening van Allah zij met hem) heeft gezegd: "Elke maker van afbeeldingen zal in het hellevuur zijn en elke afbeelding die hij gemaakt heeft zal tot hem verschijnen en zal hem laten lijden in de Hel." Ibn Abbaas (moge Allah hem genadig zijn) heeft ook gezegd: "Als je per se een afbeelding wilt maken, beeld dan bomen en andere dingen af die geen ziel hebben." (overgeleverd door Al-Boekhari en Moeslim)

    De algemene mening van de overleveringen is dat het absoluut verboden is om afbeeldingen te maken van iets dat een ziel heeft. In Fataawa al-Lajnah al-Daa'imah, 1/456-457 heeft shaykh Ibn 'Othaymeen (moge Allah hem genadig zijn) gezegd over plaatjes: "Het maken van afbeeldingen voor dit doel is haraam en is niet toegestaan. Het maken van plaatjes ter gedenking is haraam, omdat de Profeet (vrede en zegening van Allah zij met hem) heeft gezegd: "De engelen betreden een huis niet waarin een afbeelding zit." (overgeleverd door al-Boekhaari, Bid' al-Khalq, 2986) en alles wat de engelen niet betreden heeft bevat niets goeds." (Uit Fataawa Manaar al-Islam, 3/759)

    Soukran ya ougti Uitgeblust voor bovenstaande hadiths!!!

    Op basis van deze informatie kan ik concluderen dat foto's maken/ ophangen verboden. Maar in het volgende boek hebben ze daar een andere mening over die contrasteert met het voorgaande (Halal Haram ? Wat toegestaan en verboden is in de Islam, door Yoesoef Qardawi, blz. 140-145).

    Fotografie is een betrekkelijk nieuwe uitvinding, die beslist niet bestond ten tijde van de Profeet (s.a.w.) en de eerste generatie moslims. Daarom komt de vraag naar boven hoe de islamitische regels zijn voor foto's maken en fotografen.
    Ik zal 't even samenvatten:

    Er zijn juristen die het verbod alleen op beelden betrekken. Zij hebben geen bezwaar tegen foto's en zeker niet als de hele figuur is afgedrukt.

    Anderen twijfelen over de vraag of foto's hetzelfde zijn als tekeningen. Als dat wel het geval is dan staat er een bestraffing op (zoals in de hadiths is genoemd voor de beeldhouwers).

    Wijlen Sheikh Muhammed Bakhit (Egyptische rechtsgeleerde) bepaalde, dat aangezien een foto een afbeelding van een echt object is door middel van en camera vastgelegt, er in dit geval geen reden is om het te verbieden. Verboden afbeeldingen zijn afbeeldingen waarvan het object niet aanwezig is en door de kunstenaar wordt bedacht (met de bedoeling om Allah in Zijn schepping te imiteren (en dit is niet van toepassing op het maken van foto's d.m.v. camera).

    Als laatste groep heb je degenen die ALLE afbeeldingen, met inbegrip van foto's, strikt als afkeuringswaardig classificeren. Zij maken daarbij wel uitzondering voor het maken van pasfoto's voor identiteitskaarten, paspoorten, afbeeldingen voor educatieve doeleinden etc. Onder de voorwaarde dat deze afbeeldingen niet vereerd worden of het islamitisch geloof aantasten.

    Conclusie over dit onderwerp (die in het boek worden gegeven):
    Foto’s zijn in principe toegestaan. Zij zijn slechts verboden als het onderwerp verboden is, bv. als er afgodsbeelden, personen die verheerlijkt worden om hun geestelijke of wereldlijke status, communisten en andere ongelovigen of immorele personen, zoals acteurs of entertainers, opstaan.

    Dan rijst nu wederom de vraag: zijn foto’s nu halal of haram. Op basis van dit boek is het toegestaan mits … (zie bovenstaande). Maar als we naar de andere informatie kijken (bovenstaande links en ahadiths), zijn ze verboden.

    Wie moeten we geloven (is betrouwbaar)?!

    Kunnen jullie me hierbij (nogmaals) helpen!!!



    Mha salama,
    Houda
    "Voed je hart in samenspraak met iemand die daarop is afgestemd ..."

  2. #2
    MVC Lid

    Reacties
    2.249
    28-05-2002

    As Salaam Aleikoem Wr Wb

    Ik heb nog enkele Hadiths voor je opgezocht, hoop je nu nog meer duidelijkheid te geven

    Meer over Afbeeldingen

    De Profeet SAW zei: "ledereen die een afbeelding maakt zal gevraagd worden het tot leven te brengen en daar zal hij niet toe in staat zijn."

    Overgeleverd door: Al-Boechari


    ++++++++++++++++++++++++++



    De Profeet SAW zei: "De zwaarste bestraffing is op de Dag des Oordeels voor de mensen die afbeeldingen maken; er zal tegen hen gezegd worden: "Breng datgene wat jullie geschapen hebben, tot leven."

    Overgeleverd door: Al-Boechari


    +++++++++++++++++++++++++++++


    A'isha (Moge Allah tevreden over haar zijn) zei: "Op een keer kwam de Profeet terug van een reis (en ging het huis in) en ik had de muur met een Qir'am (een wollen doek) met afbeeldingen erop bedekt. De Profeet werd boos en verscheurde de Qir'am en zei: "De zwaarste bestraffing is op de Dag des Oordeels voor degenen, die de schepping van Allah namaken (door bet maken van albeeldingen)."

    Overgeleverd door: Al-Boechari, Moslim


    +++++++++++++++++++++++++++

    De Profeet SAW zei: "Degenen die albeeldingen maken worden op de Dag des Oordeels gemarteld. Hen wordt bevolen om leven te creëren in de zaken die zij gemaakt hebben."

    Overgeleverd door: Al-Boechari, Moslim

    ++++++++++++++++++++++

    Ibn Abbas (RA) zei: "Ik hoorde de Profeet zeggen: "Elke maker van afbeeldingen zal evenveel zielen gegeven worden als hij albeeldingen heeft gemaakt, en dan wordt hij in de hel gemarteld."

    Overgeleverd door: Al-Boechari, Moslim


    ++++++++++++++++++++++++++++

    De Profeet SAW
    zei: "Wat is er een groter kwaad dan het kwaad van degene die dingen maakt zoals ik geschapen heb. Laat deze mensen een gerstkorrel scheppen of een mug."

    Overgeleverd door: Al-Boechari, Moslim


    Wa Aleikoem As Salaam Wr Wb
    O, gij die gelooft! Vermijdt in het algemeen verdenking want achterdocht is een zonde. En spionneert niet, noch belastert elkander. Lust iemand onder u het vlees van zijn dode broeder? Gij verafschuwt het zekerlijk. Vreest Allah voorzeker, Allah is Berouwaanvaardend, Genadevol. 49.12

  3. #3
    MVC Lid

    Reacties
    25
    16-08-2002

    Foto-album ...!?

    Salam alaikoum,

    Mijn mening over beelden is nu geheel duidelijk, soukran. Maar daarmee staat het vraagstuk van foto's nog steeds open.

    Ik vind het heel belangrijk om te weten: moet ik nu alle foto's die ergens staan/hangen weghalen en WEGGOOIEN of mogen ze wel in een foto-album of is dat ook niet toegestaan!?


    Mha salama,
    ougtek Houda
    "Voed je hart in samenspraak met iemand die daarop is afgestemd ..."

  4. #4
    MVC Lid

    Reacties
    2.249
    28-05-2002

    Wa Aleikoem as Salaam

    Ik zal mijn best doen om meer te kunnen vinden.

    Wel denk ik dat een hoop er mee te maken heeft hoe je er ook zelf mee omgaat. In deze tijd zijn foto's overal te vinden en ontkom je er niet aan.

    Je kunt naar iets kijken omdat het mooi is
    maar kijk je naar afbeeldingen omdat het bv opwindend is heb je met andere gevoelens te maken.
    We leven hier niet in een Moslimland en als je dan ook kijkt naar een Imaam die zich laat opnemen voor foto's en uitzendingen zou hij dus ook direct naar de hel worden verwezen ????


    Ik kijk graag naar een foto van mijn moeder omdat ik van haar hou, zou dat dan ook verboden zijn

    Ga goed met afbeeldingen om en leiden ze je tot verkeerde dingen verwijder ze dan.

    As Salaam Aleikoem Wr Wb
    O, gij die gelooft! Vermijdt in het algemeen verdenking want achterdocht is een zonde. En spionneert niet, noch belastert elkander. Lust iemand onder u het vlees van zijn dode broeder? Gij verafschuwt het zekerlijk. Vreest Allah voorzeker, Allah is Berouwaanvaardend, Genadevol. 49.12

  5. #5
    MVC Lid

    Reacties
    2.249
    28-05-2002

    In de Naam van Allah, de Erbarmer de Meest Barmhartige.

    De regel met betrekking tot het maken van plaatjes van een levend wezen, of het nou een mens of dier is, is dat het haraam is. Het maakt niet uit of het plaatje drie-demensionaal, gefotografeerd, getekend op papier, muren, kleren etc.. is, omdat in saheeh overleveringen wordt vermeld dat het niet toegestaan is om een levend wezen af te beelden. De overleveringen vermelden tevens dat degenen die dit toch doen een zware straf boven het hoofd hangt, omdat zulke afbeeldingen kunnen leiden tot shirk. Mensen kunnen namelijk met respect voor deze afbeeldingen staan, zich vernederend gedragen tegenover hen, zich trekken tot hen en ze vereren op een manier die alleen Allah de Verhevene toekomt.

    Het tekenen van levende wezens is ook verboden omdat het een soort van concurreren tegen Allah de Verhevene zijn creatie is en omdat er verleidingen bestaan in het tekenen van bepaalde soorten afbeeldingen, zoals plaatjes van actrices, naakte en zogenaamde mooie vrouwen.

    Tussen de overleveringen die vermelden dat het maken van zulke afbeeldingen haraam zijn, zit ook de hadeeth van Ibn 'Abaas (moge Allah tevreden met hem zijn), hij zei: Ik hoorde de boodschapper van Allah (vrede en zegening van Allah zij met hem) zeggen: "Degene die een afbeelding maakt in deze wereld, zal gevraagd worden om er leven in te blazen op de Dag Der Opstanding en dit zal hij nooit kunnen." Hij (Ibn 'Abbaas) vertelde ook dat de boodschapper van Allah (vrede en zegening van Allah zij met hem) heeft gezegd: "Elke maker van afbeeldingen zal in het hellevuur zijn en elke afbeelding die hij gemaakt heeft zal tot hem verschijnen en zal hem laten lijden in de Hel." Ibn Abbaas (moge Allah hem genadig zijn) heeft ook gezegd: "Als je per se een afbeelding wilt maken, beeld dan bomen en andere dingen af die geen ziel hebben." (overgeleverd door Al-Boekhari en Moeslim)

    De algemene mening van de overleveringen is dat het absoluut verboden is om afbeeldingen te maken van iets dat een ziel heeft. In Fataawa al-Lajnah al-Daa'imah, 1/456-457 heeft shaykh Ibn 'Othaymeen (moge Allah hem genadig zijn) gezegd over plaatjes: "Het maken van afbeeldingen voor dit doel is haraam en is niet toegestaan. Het maken van plaatjes ter gedenking is haraam, omdat de Profeet (vrede en zegening van Allah zij met hem) heeft gezegd: "De engelen betreden een huis niet waarin een afbeelding zit." (overgeleverd door al-Boekhaari, Bid' al-Khalq, 2986) en alles wat de engelen niet betreden heeft bevat niets goeds." (Uit Fataawa Manaar al-Islam, 3/759)
    O, gij die gelooft! Vermijdt in het algemeen verdenking want achterdocht is een zonde. En spionneert niet, noch belastert elkander. Lust iemand onder u het vlees van zijn dode broeder? Gij verafschuwt het zekerlijk. Vreest Allah voorzeker, Allah is Berouwaanvaardend, Genadevol. 49.12

  6. #6
    MVC Lid

    Reacties
    329
    14-08-2002

    Salaam allemaal. omdat vroeger mensen alleen,maar door steeds meer fotos tegaan gebruiken en afbeeldingen (Allah) zijn te vergeten.maar nu we elhamdoelilaah geleerd genoeg zijn. hoeft dat niet meer zo te zijn. mensen zijn bang dat fotos ,en afbeeldingen weer gaan aanbieden,en daardoor Allah vergeten............ maar nu we elhamdoelilaah over het algemeen weten mag je denk (ik) fotos maken zo denk ik erover ,zolang je maar niet denkt dat iemands fotos heilig is of wat dan ook ! maar ik zal zeker er achter komen inschallah in de (koran)of in Hadith)oke waslaam. groetjjes hassan
    Smilies zijn actief

  7. #7
    MVC Lid

    Reacties
    25
    16-08-2002

    Soukran!!!

    Asalam alaikoum,

    Ik ben jullie allemaal heel dankbaar voor het feit dat jullie over dit onderwerp nadenken. Het grootste probleem is eigenlijk:

    is een beeld gelijk aan een foto!?

    Aangezien beelden haram zijn, zouden foto's dat ook zijn. Dat betekent dus ook geen foto-album .........!? Maar wat als je iemand verloren hebt en die foto je heel dierbaar is? Gewoon omdat je van die persoon houdt en verder heb je er geen bedoelingen bij (vereren etc.) !?????

    Is zou het echt ONTZETTEND OP PRIJS STELLEN, als we op deze vraag samen een antwoord kunnen vinden.

    Inderdaad uitgeblust, ik kijk ook weleens naar een foto van mijn moeder als ik haar weer eens ontzettend mis . Moet ik deze dan ook weggooien!? Of gaat het meer om het feit dat je ze niet moet ophangen/ vereren en altijd in gedachte moet houden dat Allah (s.w.t.) verheven is boven alles!!!

    Ik hoop spoedig iets van jullie te vernemen.

    Mha salama,
    Houda
    "Voed je hart in samenspraak met iemand die daarop is afgestemd ..."

  8. #8
    MVC Lid

    Reacties
    329
    14-08-2002

    Salaam Houda. zoals ik net zei! zolang je maar niet denkt dat iemands foto heilig is of wat dan ook. groetjes hassan. en weet je eigenlijk wel hoe het allemaal gebeurd is?ik bedoel waarom mensen eigenlijk stenen en afbeelding gingen bidden
    Smilies zijn actief

  9. #9
    MVC Lid

    Reacties
    25
    16-08-2002

    Hmmm ....

    Salam alaikoum Tamazeert,

    Hoe het is gekomen dat mensen beelden gingen aanbidden ...
    Ik weet wel dat dit gebruik afkomstig is van de Grieken en de Romeinen. Zo herdachten zij de voor hun "belangrijke" mensen. Later is het door de Europeanen overgenomen.

    Het probleem is alleen dat deze herinnering later verder is gaan groeien tot aanbidding, omdat de mensen die later kwamen wisten dan de mensen die er voor hun waren deze beelden met respect behandelden maar helemaal niet meer wisten waarom.

    Ze gingen deze beelden als heilig beschouwen. Dus wat begon als een herinnering werd verering en aanbidding. Deze vorm van aanbidding is ook door de pre-islamitische Arabieren overgenomen. Totdat de Profeet (s.a.w.) het als een verbod verklaarde en alle beelden in o.a. Mekka liet vernietigen.

    Ik geloof dat dit het verhaal was Tamazeert. Ik vertel dit puur op wat ik nog weet uit mijn geheugen. Dus mocht er iets niet aan kloppen, laat het me alstublieft weten.

    Mha salama,
    Houda

    P.s.: Heb je het vervolg v/h verhaal nog ontvangen op je mail?
    "Voed je hart in samenspraak met iemand die daarop is afgestemd ..."

  10. #10
    SalafiRanger

    Reacties
    4.060
    05-05-2002

    Re: Soukran!!!

    Origineel gepost door Houda980
    Asalam alaikoum,

    Ik ben jullie allemaal heel dankbaar voor het feit dat jullie over dit onderwerp nadenken. Het grootste probleem is eigenlijk:

    is een beeld gelijk aan een foto!?

    Aangezien beelden haram zijn, zouden foto's dat ook zijn. Dat betekent dus ook geen foto-album .........!? Maar wat als je iemand verloren hebt en die foto je heel dierbaar is? Gewoon omdat je van die persoon houdt en verder heb je er geen bedoelingen bij (vereren etc.) !?????

    Is zou het echt ONTZETTEND OP PRIJS STELLEN, als we op deze vraag samen een antwoord kunnen vinden.

    Inderdaad uitgeblust, ik kijk ook weleens naar een foto van mijn moeder als ik haar weer eens ontzettend mis . Moet ik deze dan ook weggooien!? Of gaat het meer om het feit dat je ze niet moet ophangen/ vereren en altijd in gedachte moet houden dat Allah (s.w.t.) verheven is boven alles!!!

    Ik hoop spoedig iets van jullie te vernemen.

    Mha salama,
    Houda
    Assalam 3alaikom,

    over het bewaren Allahoe a3lem, over het ophangen:

    A'isha (Moge Allah tevreden over haar zijn) zei: "Op een keer kwam de Profeet terug van een reis (en ging het huis in) en ik had de muur met een Qir'am (een wollen doek) met afbeeldingen erop bedekt. De Profeet werd boos en verscheurde de Qir'am en zei: "De zwaarste bestraffing is op de Dag des Oordeels voor degenen, die de schepping van Allah namaken (door bet maken van albeeldingen)."

    Overgeleverd door: Al-Boechari, Moslim


    Dus een afbeelding ophangen zeker, afbeeldingen geborduurd, laat staan levensecht door een foto......Das duidelijk, over het bewaren van fotos nogmaals Allahoe a3lem.

    Assaalm 3alaikom
    Sura 4: 115. En hij, die zich tegen de boodschapper verzet nadat diens leiding hem duidelijk is geworden en die een andere weg dan die der gelovigen volgt, Wij zullen hem laten volgen wat hij wil en Wij zullen hem in de hel werpen. Dat is een kwade bestemming.
    http://www.troid.org/audio/speakers/

  11. #11
    ...The Sweetest...

    Reacties
    8.887
    17-10-2002

    MVC Premium MVC Premium
    Maar een gewone foto nemen (dus van een levende persoon, met een digitale camera of evt video) is dat dan ook haram als je die foto's niet ophangt maar gewoon ergens bewaard zonder andere intentie's?

  12. #12
    MVC Lid

    Reacties
    252
    10-09-2005

    Citaat Geplaatst door Marocca Bekijk reactie
    Maar een gewone foto nemen (dus van een levende persoon, met een digitale camera of evt video) is dat dan ook haram als je die foto's niet ophangt maar gewoon ergens bewaard zonder andere intentie's?
    Dit zou ik ook graag willen weten.
    Ik had allerlei foto's in huis hangen/staan, toen ik hoorde
    dat er geen Malaika in de kamer komen waar afbeeldingen zijn, heb ik alle
    fotolijstijes in 't hele huis weggehaald.
    Ik heb ze in 'n kamer gezet waar we niet bidden.

    Maar ik vraag me dus ook af of je ze wel mag bewaren.
    Wens een ander toe wat je jezelf ook toe zou wensen...

  13. #13
    Zie het Onzichtbare

    Reacties
    4.263
    16-09-2002

    Citaat Geplaatst door Houda980 Bekijk reactie
    [B]Asalam alaikoum,

    Er zijn juristen die het verbod alleen op beelden betrekken. Zij hebben geen bezwaar tegen foto's en zeker niet als de hele figuur is afgedrukt.

    Anderen twijfelen over de vraag of foto's hetzelfde zijn als tekeningen. Als dat wel het geval is dan staat er een bestraffing op (zoals in de hadiths is genoemd voor de beeldhouwers).

    Wijlen Sheikh Muhammed Bakhit (Egyptische rechtsgeleerde) bepaalde, dat aangezien een foto een afbeelding van een echt object is door middel van en camera vastgelegt, er in dit geval geen reden is om het te verbieden. Verboden afbeeldingen zijn afbeeldingen waarvan het object niet aanwezig is en door de kunstenaar wordt bedacht (met de bedoeling om Allah in Zijn schepping te imiteren (en dit is niet van toepassing op het maken van foto's d.m.v. camera).

    Als laatste groep heb je degenen die ALLE afbeeldingen, met inbegrip van foto's, strikt als afkeuringswaardig classificeren. Zij maken daarbij wel uitzondering voor het maken van pasfoto's voor identiteitskaarten, paspoorten, afbeeldingen voor educatieve doeleinden etc. Onder de voorwaarde dat deze afbeeldingen niet vereerd worden of het islamitisch geloof aantasten.

    Conclusie over dit onderwerp (die in het boek worden gegeven):
    Foto’s zijn in principe toegestaan. Zij zijn slechts verboden als het onderwerp verboden is, bv. als er afgodsbeelden, personen die verheerlijkt worden om hun geestelijke of wereldlijke status, communisten en andere ongelovigen of immorele personen, zoals acteurs of entertainers, opstaan.

    Dan rijst nu wederom de vraag: zijn foto’s nu halal of haram. Op basis van dit boek is het toegestaan mits … (zie bovenstaande). Maar als we naar de andere informatie kijken (bovenstaande links en ahadiths), zijn ze verboden.

    Wie moeten we geloven (is betrouwbaar)?!

    Kunnen jullie me hierbij (nogmaals) helpen!!!



    Mha salama,
    Houda
    Dit heb ik ook gehoord van een geleerde uit Mekka. Fotografie is slechts een weerspiegeling van de realiteit. Er wordt niks nieuws gecreeerd, vandaar dat het wel toegestaan zou zijn.
    Met mijn gedachten ergens anders, ben ik altijd overal.

  14. #14
    MVC Lid

    Reacties
    40
    28-07-2008

    Pfff, sorry misschien klink ik wel heel dom..

    Maar ik begrijp het nu nog niet.

    Ik persoonlijk heb geen foto;s in mijn huis, ik heb ze weggelegd.
    Ik maak WEL foto's maar druk ze af en bewaar ze in een lade.

    In mijn huis heb ik in mijn zoontjes kamer, van die schilderijtjes van de ikea.. zo drie naast elkaar boven de comode..
    Boven zijn bed heb ik een sura op een soort van schaaltje op de muur.

    In mijn woonkamer, een hele grote afbeelding van de Kabbah..
    En twee schilderijen van een roze roos.. ook van de ikea.. .verder heb ik geen afbeeldingen in mijn huis.

    Nu wil ik graag weten of ik iets verkeerds doe, zoja ...
    wil ik graag dat jullie dat eerlijk zeggen..

    Alvast bedankt!

  15. #15
    MVC Lid

    Reacties
    1.991
    16-12-2008

    dit moet ik lezen...loop hier ook een tijdje mee